Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Odchylenie,wykręcenie,odrutynizowanie
15
międzypozycjami;niemogącwięcustalićjegotrwałegomiejsca,nie
sposóbpochwycićjewideologiczneramy,binarnekategorieczynor-
matywneschematy.Ciałowruchutociało,któreotwierasięnazmianę,
które-uruchamiazmianę.
SekwencjainicjalnaCzłowiekazmarmurukończysięwMuzeum
Narodowym,dokądAgnieszkaprzyjeżdżazekipąfilmową,żebyza-
rejestrowaćnataśmiefilmowejpomnikBirkutaukrytywmagazynie.
Bohaterkazekipąipracownicąmuzeumpokonująwpośpiechukolejne
salewypełnioneportretami,pejzażami-niczym,comogłobyprzykuć
uwagękamery.Zmianaprędkości-spowolnienie-następujedopiero
wtedy,gdydocierajądomagazynuwypełnionegozakazanąsztukąsoc-
realistyczną.Strażniczkaarchiwumnigdyniepozwoli,byreżyserka
zrealizowałatamzdjęcia.Stajesięwięcblokującąruchprzeszkodą.Jak
archoncizGorączkiarchiwumJacques)aDerridy,będącystrażnikami
dokumentów.Tooni,dysponującwładząnadarchiwum,decydują,co
możesięwnimznaleźć,ktomadoniegodostępijaknależyzgromadzo-
nychtamdokumentówużywać.Gdyrzeczy,dokumenty,dziełasztuki
trafiądoarchiwum,natychmiastpodlegająBudomowieniuorazuwięzie-
niu”16.Cociekawe,Wajdawniesamowitysposóbuchwyciłowouwięzienie
rzeczy:Agnieszkawchodzidośrodkainaglerozlegasiędźwięksławią-
cychsocjalizmpieśniorazaplauzludu.Patrzynaporzuconepomniki,
aleionepatrząnanią(efekttenreżyserosiąga,umieszczająckamerępo
obustronachmetalowejsiatkioddzielającejbohaterkęodmarmurowych
posągów).Tymsamymzamkniętepomnikiwzywająjądoichuwolnie-
niaalbochociażuwolnieniaichzapomnianychhistorii.Superbohaterka
idziezatymwezwaniem.Wytrychemzrobionymzespinkidowłosów
włamujesiępodnieobecnośćstrażniczkidomagazynu,gdzieznajduje
sięposągBirkuta,inielegalniegofilmuje.Gdypracownicamuzeum
wraca,Agnieszkazłośliwiepytają,czymożewtymmiejscuzrealizo-
waćzdjęcia.BZdjęcia?Tutaj?”-dziwisiękobieta.Idodaje,żedyrektor
zabroniłwpuszczaćkogokolwiekdotegomagazynu.JeśliracjęmaDer-
rida,pisząc,żeinstytucjaarchiwumumacniasystempatriarchalny,że
bezpatriarchatuBżadnearchiwumniemogłobysiępojawićaniwogóle
zdarzyć”17,tojakrozumiećfakt,żenastrażytejinstytucjiwCzłowieku
zmarmurustojąkobiety(pracownicamuzeum,montażystka)?Toone
pilnujądokumentów,żebyprawdaostalinowskimsystemieniewyszła
najaw.Aleteż-trzebaprzyznać-niezajmująsiętymnazbytgorliwie.
16JacquesDerrida,Gorączkaarchiwum.Impresjafreudowska,tłum.JakubMomro,
WydawnictwoIBL,Warszawa2016,s.10.
17Tamże,s.12.
