Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
NegatywneskutkitransformacjiustrojowejwPolsce
zeszczególnymuwzględnieniem
przestępczościmłodzieży
1.1.Przeobrażeniaspołeczno-ustrojowe
iichwpływnaprzestępczośćmłodzieżywPolsce
Zmiany,którenastąpiływPolscepo1989rokubardzogłębokieigwał-
towne,dotycząpolityki,ustroju,gospodarkiorazstrukturyspołecznej.Proce-
somtymtowarzyszązmianykulturoweiświadomościowe,przebudowiepodlega
równieżsystemkontrolispołecznej(por.Błachut,Gaberle,Krajewski1999).
Radykalnazmianasystemowastwarzawielenapięćisprzecznościstanowią-
cychpodłożekonfliktówspołecznychorazwymagazarównoodkontynuatorów
reform,jakiodcałegospołeczeństwapokonaniazestawuograniczeńiblokad.
Sprzecznościtesprzyjająpowstawaniupoczuciachaosu,dezorientacji,wyob-
cowania,atakżeutrudniająrozpoznaniesensuikierunkudokonującychsię
przemian(por.m.in.Adamskiiin.1991;Kojder1999;Kolarska-Bobińska1996;
Koralewicz,Ziółkowski2003;Kwaśniewicz2000;Sztompka2000).Według
E.Wnuka-Lipińskiego(1993),imgłębszajesttransformacjasystemuspołecz-
nego,tymwięcejujawniaonasprzecznościnaturypolitycznej,gospodarczej
ispołecznej,itymonetrudniejszedopokonania.
Okresprzejściadodemokratycznejformypaństwacharakteryzujewystępo-
wanieróżnychnapięćokulturowymcharakterze.Zarównowgenezieradykalnej
zmiany,którajesttakżezmianąkulturową,jakiwjejprzebiegupojawiasię
zjawiskodysonansupomiędzypostulowanymłademarzeczywistością,któranie
przystajedoakceptowanychnormiwartości(por.Borkowski1996).R.Bor-
kowski(2001a,s.33)zwracauwagę,frustracjepowodują:zadaniaiproblemy
sprzyjającepowstawaniulęku,wrażenienieprzekraczalnychgranicstojących
przedjednostką,atakżerozczarowaniespowodowanemniejszą,niżzakładano,
wartościąosiągniętegocelu.J.Kozielecki(1997,s.144–149)posługujesięwtym
kontekściepojęciem„depresjiszczytu”,którawystępujepotzw.święcierewo-
lucji,gdypookresieeuforii,pychy,entuzjazmu,uniesieńpojawiasię„smutek
spełnionychbaśni”jednostkaprzekroczyłabarierę,któranapoczątkuwyda-
wałasięnieprzekraczalna.B.Synak(1999)natomiastwspominao„wahadle
nastrojówspołecznych”,któremożemiećzwiązekprzedewszystkimzdrugą