Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Zagadnieniabędąceprzedmiotemteoretycznychrozważańibadańempi-
rycznychniniejszegoopracowaniadotyczązjawiskaprzestępczościmłodzieży
wPolsce.
Najogólniejrzeczujmując,okreskilkunastulattransformacjidoprowadził
doosiągnięciaustrojudemokracjiparlamentarnej,systemuwielopartyjnego
ipełnegopluralizmupolitycznego,wsferzegospodarczejnatomiastspowodował
przejściedowolnegorynku.Opróczpowyższychosiągnięć,mamydoczynienia
zwielomapatologiamispołecznymi,wtymzprzestępczością,wszczególności
nieletnichimłodocianych.Wzrastającaliczbaczynówprzestępczych,aściślej
istotnezmianyichcharakteruinasilenia(por.Kołakowska-Przełomiec,Kos-
sowska,Wójcik1995;Kossowska2007;Rzeplińska2007),sąobecniejednym
zpoważniejszychproblemówspołecznych,zwiększającychpoczuciezagrożenia
wśródobywateli(zob.Błachut,Czapska,Widacki1997;Szumski1997).Prze-
stępczośćagresywnatraciswójincydentalnycharakter(por.Krajewski1995;
Leyton1996),apoddającanalizieczynprzestępczypodkątemznajomości
agresoraiofiary,corazczęściejmamydoczynieniazbrakiemjakiegokolwiek
związkumiędzysprawcąaofiarą,coprzejawiasięwatakachnaosobyobce
(por.Canter1994;Leyton1996).Wśródnowychrodzajówprzestępstwdoko-
nywanychprzezmłodzieżpojawiająsięczynytypuzabawowego,popełniane
bezwyraźnychmotywów,leczwynikająceznudyiposzukiwaniawrażeńczęsto
waktachprzemocy(por.Urban1999a).Obserwowalnejestobniżaniesiędolnej
granicywiekusprawców,wzrostliczbyczynówprzestępczychdokonywanych
przezmłodocianych(por.Badźmirowska-Masłowska2000;Błachut,Gaberle,
Krajewski1999;Siemaszko,Gruszczyńska,Marczewski1994,1999;Tyszkie-
wicz1997)orazliczbysprawców,zarównonieletnich,jakimłodocianychwy-
wodzącychsięześrodowisk,któreniesąobciążonepatologiąspołeczną(por.
Hołyst1999;Majchrzyk2001;Urban2000,2001).
Powyższyproblemjestszczególnieniepokojącywkontekścieobecnejsy-
tuacjispołeczno-politycznejwPolsce,gdziezmianyustrojowespowodowały
wieleniekorzystnychzjawiskspołecznych,takichjakbezrobocie,ubóstwo,ma-
terializacjażycia,kryzysautorytetów.Niektóreznichsprzyjająpowstawaniu
znacznychnierównościspołecznych,któretowarzysząnowejstratyfikacjispo-
łecznej.Tezkoleigenerująfrustracjespołeczne,czegorezultatemmożebyćtak
częstenaruszanieprzezmłodzieżporządkuprawnegoorazcharakterystyczne
dlawspółczesnejprzestępczościzmianyjakościowe.Wobecpowyższegomożna
przyjąćzaJ.Sztumskim(1991,1992b,2001,Urban2005),żekategoriąspo-
