Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
niepowodzenie,ponieważopartychnahedonistycznymzainteresowaniusobą
inikłąpotrzebąbudowaniatrwałejprzestrzenispołecznej.
Wieluautorówzwracauwagęnanudę(zob.Borkowski2001a,s.34–35)
będącąrodzajemchronicznejdepresjiwspołeczeństwachwkraczającychwepo-
postindustrialną.Podstawowymzajęciemjednostkiponowoczesnejniejest
jużucieczkaodwolności(por.Fromm1993),leczucieczkaprzednudą(por.
Fromm1998),przyjmującaróżneformyodkompensacyjnych(pracoholizm,
pogońzarozrywką,poszukiwaniedoznańistanówekstatycznych,ucieczka
wwirtualnyświatprzypomocykomputera),poagresję,alkoholizm,narkoma-
nię,przestępczość(por.Goldberg2003),zainteresowaniescenamiprzemocy
wmassmediach,jakorezultatnieskompensowanejnudy.Z.Bauman(1996b,
s.225–229iin.)zwracauwagęnafakt,człowiekpóźnejnowoczesności(cy-
wilizacjimultimedialnej)nieboisięobcych,chętnieichnawetpodgląda,trak-
tującjakociekawyobiekt,zarównowłasnychdoświadczeń,nowychwrażeń,
jakiźródłoprzyjemności.Boisięzatonudy,obawiasiębrakubodźców,sza-
rejcodzienności,utratywrażeń.Wolizabawę,gdyżjestonazajęciemwolnym,
awłaśniewolnośćuważanajestprzezwspółczesnegoczłowiekazanajważniej-
sząwartość.Wtakskonstruowanymświeciesferamoralności,stabilnejtra-
dycji,społecznychikulturowychźródełnaszejtożsamości,atakżewartości,
doktórychodwołujemysię,tworzącprzestrzeńmoralną,jestwzdecydowanej
sprzecznościzepizodycznąihedonistycznienastawionąnanowewrażenia
przestrzeniąestetyczną.Jednymzesposobówredukcjinudyifrustracjijest
określanieswejtożsamościpoprzezprzyłączaniesiędoplemieniarynkowego
(zob.Bauman1996a),czyliodróżnianiesięodinnychstylemkonsumpcji(wy-
glądem,ubiorem,sposobemrozrywki,miejscemspędzaniaczasu).
Jednocześniedominującąpostawą,wszczególnościumłodzieży,jestbyć
cool,czylinieangażowaćsięwcokolwiek,żyćnatzw.luzie,aczasamilekcewa-
żyćustalonetradycjąhierarchie.Człowiekcoolniewierzywnicopróczpieniędzy
icechujegopostawahedonistycznawobecrzeczywistości(zob.Łapa2002).
E.Fromm(1998;por.takżeFrączek1986)wswoichrozważaniachnatemat
ludzkiejdestruktywności,którastanowijednązmożliwychodpowiedzinaeg-
zystencjalnepotrzebypsychiczneczłowieka,mówiodwóchjejpodstawowych
formach:sadyzmieinekrofilii.Istotasadyzmupoleganaposiadaniuabsolut-
nej,niczymnieograniczonejkontrolinadświatemludzi:poniżaniu,zadawaniu
bóluicierpienia,pozbawianiażycia.Nekrofilianatomiastpoleganadążeniu
doprzekształceniawszystkiego,cożywe,wpozbawioneżycia,orazfascynację
wszystkim,comartwe,zepsute,zniszczone.Charakterystycznejesttuprzeko-
nanie,wszelkiekonfliktyiproblemymożnarozwiązaćpoprzezzastosowa-
niesiły,przemocy,apodstawowymrozwiązaniemproblemujestzmierzanie
dodestrukcji.WkontekściewspółczesnegoświataE.Frommmówiopowią-
zaniuorientacjinaśmierćiniszczenie(nekrofilii)zpatologiątzw.charakteru
„marketingowego”,gdziezarównoekonomiczne,jakiosobistestosunkimię-
dzyjednostkamiprzybierającharakterstosunkówmiedzyrzeczami,natomiast