Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
kosztytransformacjiwpercepcjilicznychgrupspołecznychprzewyższająko-
rzyści(por.Borkowski2001a,s.135,136).
Jednocześnieniebezznaczeniajestfakt,Polskaporoku1989weszławkrąg
zjawisk,zachodzącychwkrajachcywilizacjizachodniejodwielulat.Zdecy-
dowanaczęśćproblemówspołecznych,wtymprzestępczość,maniewątpliwie
związekznarodzinamitrzeciejfaliA.Tofflera(1999),tzn.epokipostindustrial-
nej,oznaczającejgwałtownązmianęsposobużycianaskutekprzemiantechno-
logicznych,powodującejnapięciaspołecznepoprzezgenerowanierzeszyjedno-
stek„odrzuconych”naskutekautomatyzacjiikomputeryzacjiprodukcji,atakże
zewzględunabrakwykształceniaimożliwościosiągnięciasukcesumaterialnego
(por.L.Kulińska2001a,s.116).Wpowyższymkontekściemożnawspomnieć
oprognozachR.Dahrendorfa(za:Kulińska2001b,s.53)natematnaszejprzy-
szłości,która,jegozdaniem,zagrożonajestprzezautorytaryzm.Autortenupa-
trywałprzejawówautorytaryzmuzestronyklasyśredniej,którazobawyprzed
degradacją(miejscapracy,pozycjaspołeczna)będziedążyćododseparowania
sięodubóstwaibiedyoraztzw.leniinieprzystosowanych.
Niebezznaczeniainnecechycharakterystycznedlaspołeczeństwain-
formacyjnego:dalekoposuniętyindywidualizm,nieustannazmianatożsamości
człowieka,jegopodatnośćnazewnętrznewpływynaskutekpłynnościosobo-
wościibrakuukształtowanejautonomiiorazkonsumpcjajakoformaspełnienia
(Krzysztofek2002).Dopowyższychcechmożnadodaćtowarzyszącąwspół-
czesnemuczłowiekowiniepewność,szybkość(pęd)życia,hedonizm,rozpad
więzispołecznych,strachprzedangażowaniemsięwtrwałezwiązkimiędzy-
ludzkie(por.Bauman2006).Konsekwencjąróżnegotypuzmianwewspółcze-
snymświecie,wtymzjawiskatzw.metabolizmukonsumpcyjnego,jestczłowiek
otakzwanympustym„Ja”(por.Laing1995;Cushman1992).Osobowośćtaka
powstajepoprzezlikwidowaniespołecznejprzestrzenimoralnejizastępowanie
jejprzestrzeniąestetyczną,atakżeekstrapolowaniusięseparacjidoświadcze-
niananoweobszaryżycia.PrzykładowoA.Giddenstwierdzi,wtzw.póź-
nejnowoczesnościoddzieliliśmysięodnastępującychzdarzeń:szaleństwa,
przestępczości,chorobyiśmierci,seksualnościorazprzyrody(Giddens2001,
s.231,por.teżBauman1998),conieuchronnieprowadzidosilnejdeprywacji
moralnejorazkształtowaniasięosobowościtypunarcystycznego.A.Giddens
pisze:
Jakwynikazdotychczasowychrozważań,rozwójwłasnywpóźnejnowoczesności
przebiegawokolicznościachsilnejdeprywacjimoralnej.Odseparowanyodklu-
czowychprzeżyćłączącychwyzwaniadniacodziennego,anawetdługoterminowe
planowanieżyciazkwestiamiegzystencjalnymi,refleksyjnyprojekttożsamościzo-
stajeożywionyiwydobytyzogólnegoplanuzubożeniamoralnego(Giddens2001,
s.231).
Tennowyplantoosobowośćnarcystyczna,zakładającaciągłeposzukiwanie
własnejtożsamości,wnieustającychibezskutecznychpróbachskazanychna