Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
czynnikiemnieświadomegopostępowaniaprzestępczego89.Warto
zaznaczyć,iżrozwójpsychiatriibiologicznejspowodował,żezaczęto
jąpostrzegaćtakżejakosposóbwyjaśnianiaprzestępstwniepoczytalnością
ichsprawców.Pojęcieniepoczytalnościbowiemniejestściśleokreślone,
dlategomożepowodowaćnadużywaniegodousprawiedliwianiaczynów
przestępczychprzezadwokatów90.
Należywtymmiejscuwspomniećtakżeouzależnieniach,któreczęsto
determinujączynyprzestępcze.Uzależnieniepsychiczneosłabiawolę
ikontrolęzachowań,ajednostkidotkniętetąchorobączęstodlanałogu
sąwstaniezrobićwszystko,byzaspokoićgłód,np.wprzypadkuosób
uzależnionychodalkoholuczyśrodkówpsychotropowych.
1.3.Teoriesocjologiczne
Koncepcjeeklektyzmusocjologiczno-antropologicznegouwzględniały
kryminogennąrolęzarównoczynnikówspołeczno-środowiskowych,jak
ipsychobiologicznych.Stałysięonenaturalnymprzejściem
dowspółczesnychteoriietiologiczno-kryminologicznych,doszukującychsię
przyczynprzestępczościwszerokopojętychukładachiprocesach
społecznych91.
Teoriesocjologicznepodkreślająrolęspołeczeństwawgenezie
zachowań,doktórychprzynależątakżezachowaniaocharakterze
przestępczym.Zakładają,żenazachowaniejednostkiwpływajączynniki
społeczne,zaśwarunkiniekorzystnepodwzględemspołecznymmogą
wygenerowaćzachowaniaprzestępczeiukształtowaćtendencjędotakich
zachowań.Pozwalajątakżenawyodrębnienieczynnikówwywołujących
czynyprzestępcze,comawpływnazapobieganieprzestępczości.
Donajpopularniejszychteoriisocjologicznychnależą:
I.KoncepcjadewiacjiF.Znanieckiego
WedługF.Znanieckiegorzeczywistośćzewnętrznazawieraobiektywne
wartościspołeczne,którychwykładnikiemstająsięobowiązującenormy
obyczajowe,moralneiprawneregulująceżyciespołeczeństwa
iwpływającenafunkcjonowaniejednostkiwspołeczeństwie.Stanem
pożądanymwspołeczeństwiejestpostawakonformizmu,kształtowanego
przez„kanałysocjalizacyjne”:wychowanie,pracęizabawę.Całkowita
zgodnośćpomiędzyosobowościąukształtowanąprzezwymienione
„kanały”aprzystosowaniemjednostkidopełnieniaokreślonychrólstanowi
jednakrzadkość.Zjawiskiempowszechniejszymwspołeczeństwiejeststan
tzw.nienormalnościczęściowej,przybierającyformęalboczęściowej
podnormalności,alboczęściowejnadnormalności.Zpierwsząmamy
doczynieniawówczas,gdyjednostkanieumielubniechcestosowaćsię
doustalonychnormkulturowychipełnisweroleponiżejustalonych
standardów.Częściowanadnormalnośćzachodzinatomiastwprzypadku,
gdyjednostkapodwyższaswympostępowaniemstandardyzwiązane
zpełnieniemrólspołecznych.Obieformyuważanesązazjawiskoujemne,
