Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
MałgorzataŁoboz
najegowsparcieipróbowałgoprzekonaćdoswoichracji)rozbudziłwpoecie
żarliwąreligijność.Gdyw1842rokuzkręguTowarzystwaBraciZjednoczo-
nychpowstałoZgromadzenieBraciZmartwychwstańców,Zaleskipozostał
osamotniony,identyfikującsięzdawnymiprzyjaciółmiwłaśniezpowodu
podobnychpoglądównatemattowianizmuinbłędnych”poczynańMickie-
wicza.PozostającprawowiernymsynemKościołakatolickiego,zpoczucia
samotnościtworzyłnnaopocewiary”lirykęprzesiąkniętąreligijnością,nie-
równąpodwzględemartystycznym,skrytykowanąprzezAlinęWitkowską,
wktórejopiniinwprzypadkuZaleskiegozortodoksjiiizolacjinaprawdęnic
twórczegoniewynikło.Garśćbanalnychwierszypobożnegokatolikaijękliwa
patriotyczno-religijnalirykażywionaprzezwydarzeniahistoryczne[…]”2.
Zaleskisamnosiłsięzzamiaremwstąpieniadozakonutrapistów,lecz
odwiodłagoodtegopomysłujegoduchowapowiernica,zakochanawnim
platoniczniemężatka-DionizjaPoniatowska(poznanaprzezpoetęw1836r.
krewnaJózefaZaleskiego),którą-podobniejakautoraRusałek-egzaltacja
rigijnanwznosiłakuniebu”3.Wliściez10grudnia1839rokupisała:
Bohdanie!Gdybyśtywiedziałjakmnieprzerażamyśltwojawstą-
pieniadozakonu!Zamiarświęty,alejakiejżetołaskipotrzeba,aby
godnewydałowoce!Uczuciatwojegwałtowne,wyobraźniabujna.
Wierzęzupełnie,żeczynytwojebędązawszegodneświętegostanu,
ależtoniezmierzonaprzestrzeńmyśli!Jakżetotrudnoutrzymaćją
nawetpodlekkimjarzmemprostejpowinnościchrześcijańskiej,acóż
dopierowżyciuzakonnem,gdzienajmniejszyodcieńliczysięzagrzech
lubzasługę?[…]Bohdanie,czyżbymsprzeciwiałasięwolipańskiej,żą-
dającwimięświętychbraterskichuczuć,jakiemamdlaciebie,abyśod-
wlókłjeszcze,odwlókłnadługoostatniepostanowienie?Powtarzamci,
twojesercezamłode,zagwałtowniejeszczeuderza.Niemasztejsiły,co
dajeniezmąconyspokój.Niedość,abywszystkocoziemskiespłonęło
wżarliwejibezinteresownejmiłościBożej,potrzeba,abypopiołynawet
wystygły4.
NiezPoniatowskąjednakzłączyłswójlos,leczwtymżesamym1846
roku(wktórymskładałartystycznecredoWodzińskiemu)dokonałkolejnego
wyboruiożeniłsięzutalentowanąpianistkąZofiąRosengardtówną.
Zcałąpewnościąkontemplacyjnaascezatrapistówczybliskijezuickiemu
programZmartwychwstańców,opartynaprzesłaniukrzewieniachrześcijań-
2A.Witkowska:BohdanZaleski,tajemnicasukcesuizapomnienia.W:Zapomniane
wielkościromantyzmu.Red.Z.TrojanowiczowaiZ.Przychodniak.Poznań1995,s.99.
3Por.J.Tretiak:BohdanZaleskinatułactwie.Życieipoezya:natledziejówemigracyi
polskiej.Cz.1:1831-1838.Kraków1913,s.48.
4ListyDionizjiPoniatowskiejdoBohdanaiJózefaZaleskich.T.1.Kraków1900,s.68.
