Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nKochać,śpiewaćinietroskaćsięwcale…”
55
topikisolarnejorazfranciszkańskąprostotęobrazowania(wpisującąsięwupra-
wianąuprzedniosentymentalnąarkadię)12.Znamiennymtegoprzykłademjest
znakomitywierszzatytułowanyDziewczynaisłońce,wktórymzwracauwagę
inspirowanyprzezfranciszkańskąPieśńsłonecznąmotywnusiostrzenianatury”
wmonologubohaterkilirycznej,rywalizującejourodęzesłońcem(któremu
Bógnakazujenbyćwesołym”nawzórfranciszkańskiejradościdoskonałej):
Ojasłońce!piękniejszaodciebie-
Iodbratatwojegomiesiąca,
Iodsiostryjutrzenki-cowniebie
Chodzisobiezgwiazdamiinszemi
Jakpasterkazowcamibiałemi!13.
Poetaprzejawiałprzytymświadomośćgatunkowąwypowiedzilirycznej,
którejdominantąstrukturalnąbyłupodmiotowionyopisprzyrody.Zako-
rzenionywemocjonalnejtradycjisentymentalizmu,prezentowałciekawą
formułęromantycznegonaturocentryzmu.WutworachZaleskiegodoznania
emocjonalnebohaterałącząsięzapoteoząnaturyisąwyrazembliskościBoga
-brataczłowieka,zapewniającegopoczucienajważniejszych,boemocjonal-
nychwięzizniebemiprzyrodą:
Smętkomrodzajukres-otokres!
Bracia!Lećmydojasnychstron…
O,Alleluja!Chrystuswoskres
Nawiekiwiekówjużbratem-On!14
(GłosyodKościoła)
Znamienne,żetapostawabeztroskiegozachwytuzostaławyrażona
wsymboluptaka,wliteraturzeromantycznejskonwencjonalizowanegodo
rolibuntowniczegobohateratyrtejskiego.Pełnepokoryiprostotyducho-
wejptakiZaleskiego(częstoeksploatowanewliryceprzedpowstaniowej)
świadcząceoinklinacjachsentymentalnych,sągloryfikowane,zazwyczaj
utożsamianezludzkościąlubsymbolizująłącznośćprzestrzeniziemskiej
iboskiej.Wyraźnymtegoświadectwemjestpassuspoetyckiegoprogramu,
stanowiącegofragmentŚpiewupoety(1823):
Przyrodzeniewielbięwpieśni,
WprzyrodzeniuwielkośćBoga!15
12PismaJózefaBohdanaZaleskiego.T.3.Lwów1877,s.132.
13Ibidem,s.135.
14Ibidem,s.57.
15Por.B.Stelmaszczyk-Świontek:Wstęp.W:J.B.Zaleski:Wybórpoezyj.Wrocław
1985,s.XIX.
