Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakprzetłumaczyćdwujęzycznyoryginał?Omożliwymtłumaczeniuł
nawskrośniesprawiedliwy.Krzywdaczynionakobietomwspołeczeństwiejest
zatemwpisanawsystemrodzajugramatycznego[ł].Mężczyźnizachowują
sięwświeciedokładnietakjakrodzajmęskiwjęzyku,akobietyuważają
zanormalnetęzasadęgramatyczną,którajeuciszaiczyniniewidocznymi22.
RozważaniadeLotbinière-Harwoodkorespondująztym,oczymijak
pisząquebeckiefeministkiwdziełachliterackich,aletakżelicznychopraco-
waniach,artykułachiesejach,międzyinnymitychpublikowanychwperiodyku
nTessera”23.Nieuwszystkichspotykasiętozaprobatą.Przykładowo,Claude
Tatilon,quebeckiprzekładoznawca,podkreśla,żerefleksjadeLotbinière-
-Harwoodnatematjęzykaijegomożliwościwyrażeniaformyżeńskiejniejest
dobrzeudokumentowana.Zarzucaautorcebrakstarannościorazsubiektywizm24.
Jesttojednakparadoksalnieplusksiążki:tłumaczkaniepretendujedoroli
badaczkijęzyka,jestzaangażowanąpraktyczkąprzekładu(dokwestiijęzyka,
takżewkontekściepolskim,wrócimyjeszcze).
Re-belleetInfidèlełtotakżemiejscewalkizwerbalnądeprecjacjąkobiet.
PrzywołajmyprzykładdokonanegoprzezdeLotbinière-Harwoodprzekładu
powieściGailScottHeroine.Otobohaterkaopowiadasen,wktórympojawiają
sięptaki:
Thefirstoneisanightingale,verymodest,sittinginthelonggrassłThe
secondwasattachedtothefirstbyastring.Itflewupintotheblueskywhere
yheworldcouldsee.Apaintedbird,trendilyattractivełThethirdwassitting
onatreewithitsbacktous.Butwecouldn’tseewhatkinditwas25.
Tekstnieodnosisiędopłciptaków.Tłumaczkaprzyznaje,żepoczątkowo
pomyślałaopłcimęskiejitaksformułowałafrancuskiprzekład.Samaautorka
sprecyzowałajednak,żechodziłooptakipłciżeńskiej,stądpomysłnato,by
zapomocąwtrąceńzasygnalizowaćtenaspekt:nLepremier-ouplutôt,la
première,puisquec’étaientdesfemelles-unrossignoltrèsmodeste[ł].Le
deuxièmeétaitattachéeàlapremièreparuneficelle.Elles’estenvoléedans
lecielbleu[ł]”26.Jakprzyznajesamatłumaczka,takierozwiązaniesprawdza
sięwjęzykumówionym,wizualniemożepowodowaćkonfuzję(nieuzasadnione
gramatyczniesąsiedztwoformmęskichiżeńskich),tymniemniej,jakpiszede
Lotbinière-Harwood:
19
22Ibidem,s.14-15.
23Zob.J.Warmuzińska-Rogóż:Odprzekładudotwórczości,czylioquebeckichfemi-
nistkach,anglokanadyjskichtłumaczkachiprzekładowymcontinuum.nMiędzyOryginałem
aPrzekładem”2018,R.24,nr40.Red.A.Jastrzębska,M.Chrobak,s.65-77.
24Por.C.Tatilon:SusannedeLotbinière-Harwoodł,s.280-281.
25G.Scott:Heroine.Vancouver1999,s.28.
26S.deLotbinière-Harwood:Re-BelleetInfidèleł,s.68.
