Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dodwudziestowiecznychrealiówpolitycznychMackiewicz
przekonałsięnaoczniedopieronaprzełomie1940/1941
roku,kiedywładzęwWilnieprzejęliLitwini,bezzwłocznie
poddającmiasto,zamieszkałewwiększościprzez
Polaków,brutalnemuprocesowilituanizacji.
Wsporachurzędnik–człowiekMackiewiczwswoich
reportażachstawałzawszepostronieprostego,
pokrzywdzonegoprzezsystemczłowiekaniepoto,
bywzbudzićwczytelnikachwyrzutysumieniaczypłonną
litośćwzględem„społecznychdołów”.Tegotypuchwyty
byłymuobce.Podkreślałnatomiast,żeabsurdalne
rozporządzeniaorganówministerialnychiwojewódzkich
(vide
casus
przymusowejestetyzacji,bieleniachat,
polonizacji,ustawyopasiegranicznym,ustawyrybackiej
czyprześladowaniaCerkwiwlatach30.etc.)
wpołączeniuznietykalnościąirozzuchwaleniem
lokalnychfunkcjonariuszypublicznychwswejistocie
osłabiałyprocespaństwotwórczy.Mackiewicz,który
doskonalepotrafiłodczytywaćnastrojekresowychwsi
iprzygranicznychmiasteczek,przestrzegał,
iżrozgoryczenieautochtonówwobecnotorycznie
powtarzającychsięwystępkówinieprawościwładzsiało
nieufnośćnietyledokonkretnychurzędniczychnazwisk,
ilepaństwapolskiegojakocałości,któreciurzędnicy
reprezentowaliiwimieniuktóregopodejmowaliwszelkie
działania.Należypamiętać,żeziemiewschodnie
zamieszkiwalinatenczaswwiększościchłopibiałoruscy
(częstoniepiśmienni),którychpoczucieprzynależności
państwowej,jakzauważałMackiewicz,byłoraczej
„luźne”14.Nieznajomośćtutejszychzwyczajóworaz
niedelikatnośćpolskiejadministracjiwstosunku
domiejscowejludnościpodburzaływiaręwfundamenty
praworządnościIIRzeczypospolitej,atakżeodciągały
przeciętnegomieszkańcaKresówodpaństwapolskiego,
costwarzałoniejakoautomatyczniegruntpotencjalnie
podatnynainfiltracjękomunistyczną.„Złyurzędnik
przyczyniasiębardziejdoskomunizowaniakrajuniż
dziesięciuagitatorówzMoskwy”15,biłnaalarm
Mackiewiczw1936rokuwwileńskim„Słowie”.Doskonale
