Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przestrzeniążycia,wreszciesymbolembytujakotakiego;odwołującsiędokategorii
Heidegerapowiedzielibyśmytak:budowaniejestzamieszkiwaniem,zamieszkiwanie
tosposób,wjakiśmiertelnisąnaziemi;budowanieotaczaopieką,podstawowącechą
zamieszkaniajestzachowywanie.Domjestwięcjednymznajbardziejelementarnych
SymboliDobra
34.
Wwypowiedzitejznajdujemywyraźnewskazówkicodookreśleniafunkcji,
wjakichdompotencjalniemożesięujawnić.Wskazówekdostarczanamrównież
DorotheaForstnerwŚwieciesymbolikichrześcijańskiej:
Dom[…]jestmocną,trwałąbudowlą,mieszkaniemlubmiejscemgromadzenia
sięludziosiadłych.Pojęciadomuużywasiętakżewsensieprzenośnymnaokreślenie
wszystkiego,cosięwdomuznajduje,jegomieszkańców,rodzinyipokolenia(por.2
Sm7,25nn.;Ps135,19n.),anastępnienaokreślenieciała,jakomieszkaniaduszy
(por.Hi4,19;2Kor5,1),świętejgminyKościoła(1P2,5;Ef2,20)inieba,wiecznego
domuświętych,ponieważZbawicielpowiedział:„WdomuOjcamegojestmieszkań
wiele”(J14,2)
35.
Wkulturzeitradycjifunkcjonujeteżmyśl,któraostatniemiejscezamieszkania
człowiekadostrzegawgrobie.Wtymznaczeniugróbjestdomemwiecznym.Wyra-
żeniedomusaeternalubaeternalisznajdujemyuRzymian,określenietoprzyjęli
równieżchrześcijanie.
WedługEliadego,człowiekodnajdawniejszychczasówtęsknizautraconym
rajem.Tonajwiększepragnieniesercazaspokaja,wznoszącświątynielubprzy-
najmniejwydzielającwprzestrzeniwłasnegożyciajakieśmiejsceświęte.Zdaniem
historykareligii,przestrzeńżyciaczłowiekaniejestjednorodna
36,aczłowiekwtej
niejednorodnościusiłujeznaleźćcośstałegoitrwałego,cobędzieumieszczał
wsymbolicznymcentrum–wśrodkuziemskiegocontinuum.Symbolikaśrodka
pozwalanamzrozumiećtradycyjnystosunekdoprzestrzeni,wktórejsiężyje.Prze-
strzeńnajbliższaczłowiekowijestdlaniegoprzestrzeniąnajważniejszą.Eliade
pisał:
———
———
—
34C.D.Maleszyński,AlegorieRzeczypospolitejwliteraturzepolskiejXVII-XVIIIwieku,„Poznań-
skieStudiaPolonistyczne”,1994,t.21,s.24;przedr.w:tegoż,Człowiekwtekście.Formyist-
nieniawedługliteraturystaropolskiej,Poznań2002.
35D.Forstner,Światsymbolikichrześcijańskiej,tłum.ioprac.W.Zakrzewska.P.Pachciarek.R.Tu-
rzyński,Warszawa1990,s.367.Zob.M.Lurker,Słownikobrazówisymbolibiblijnych,tłum.
K.Romaniuk,Poznań1989,s.42-43.
36M.Eliade(Sacrum,mit,historia...,s.53-54inn.)stwierdza,żewprzestrzenisą„rozdarcia,
pęknięcia:sąfragmentyprzestrzenijakościoworóżneodinnych.[...]Jestwięcobszarświęty,
awięc„mocny”,ważny,isąinneobszary,nieuświęcone,awięcpozbawionestrukturyikonsy-
stencji,jednymsłowemamorficzne.[...]Towłaśnie„rozdarcie”przestrzenipozwalanaustano-
wienieświata,gdyżonotoodsłania„punktstały”,ośwszelkiejprzyszłejorientacji,wszelkiego
ukierunkowania.Gdysacrumprzejawiasięzapośrednictwemjakiejkolwiekhierofanii,docho-
dzinietylkodoprzerwaniajednorodnościprzestrzennej,aletakżedoobjawieniasięrzeczywi-
stościabsolutnej,któraprzeciwstawiasięnierzeczywistościbezkresnegoobszaru,rozpościera-
jącegosięwkoło.Sacrumprzejawiającsięustanawiaontologicznieświat.Wprzestrzenijedno-
rodnejinieskończonej,bezkresnej,wktórejniemożebyćmowyożadnymukierunkowaniu,
hierofaniaobjawiaabsolutny„punktstały”,„środek”.”Por.M.Lurker,Słownikobrazówisym-
boli…s.42-43.
18
