Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
PrzeszłośćwideologiiKomunistycznejPartiiChin
ideologianiejestczymśzewnętrznym,czydodanym,społecznarzeczywistość
jestpoprostuwswojejnaturzeideologiczna.TwierdzenietoopieraŽižekna
teoriiJacques’aLacana,aktóregoobjaśniającąinterpretacjęsformułowałPaweł
Dybel:Ddziejesięprzedewszystkimdlatego,żeideologiakonstruujerzeczy-
wistośćspołecznąwokółwzniosłegoobiektu,którypozwalaczłonkomdanej
społeczności«zalepić»(przesłonić)prymarneontologicznedoświadczeniebraku
wInnym:trudnedlańdozniesieniadoświadczenie,żeInny-czyliwtermino-
logiiŽižka/Lacanaporządekjęzykowy(symboliczny)jakotaki-jestzistoty
nacechowanyniedoskonałością,żerównieżsampragnie.Wjegomiejsceideolo-
giaoferujespołeczeństwupojęcieInnego«bezskazy»,Innego,którywieijest
wpełnitożsamyzesobą:dlategoteżwszystkichjegonakazów,norm,przyka-
zańitp.należysiębezwzględniesłuchać.Znajdująonewnimbowiemswoją
absolutnąsankcję”46.Konstruowanieideologiijestzatemnaturalnymludzkim
odruchem,któregoniemożnaprzypisaćtylkojakiejśjednejkategoriispołecznej
czyklasie.Ideologicznośćjestzjawiskiempowszechnym.Kluczowympojęciem
wtakimrozumieniuideologiijestDwzniosłyobiekt”.Odnoszącjedoideologii
KPChmożnalepiejzrozumiećmobilizującąiintegrującąfunkcjętakichtermi-
nów/hasełjakDsocjalizm”(wokresiemaoistowskim),aobecnieDnaród”(minzu)
czyDwielkieodrodzenianarodowe”(Zhonghuaminzuweidafuxing),połączonych
propagandowozwielkościąspuściznycywilizacyjnejChiniichimperialnąpotęgą
wdawnychepokach.Istotąideologii,siłyoddziaływania,wrozumieniuŽižka
jestjejkolistastruktura.Ideologianiepotrzebujebowiemżadnychuzasad-
nień,ponieważsamajestdlasiebieuzasadnieniem.Zsiebiesamejczerpiesiłę.
DWzniosłyobiekt”jestnatomiastwarunkiemjejmożliwości,zajegopomocą
ideologiapociągatłumy,tworzyimDiluzjęzmierzaniadojakiegoś«wyższego»,
ziemskiegolubnieziemskiegocelu,ukrywającwtensposóbprzednimiprostą
prawdę,żetaknaprawdęniemażadnegoinnegocelu,jaktylkosamąsiebie”470
WstrukturzeideologiiKPChmożnawświetlepowyższegowskazaćnajeden
zasadniczyelement,naktórymopierasięsamouzasadnienieistnieniatejpar-
tii.JestnimobecnieodrodzeniepotęgiChinorazprzywróceniedominującej
pozycjikulturychińskiejzarównowregionie,jakinacałymświecie.Istnienie
KPChijejideologiibyłowewcześniejszymokresieuzasadnianekoniecznością
wyzwolenianarodowegoiodzyskaniasuwerennościprzezChiny,aobecniejest
uzasadnianekoniecznościądokonaniawielkiegoodrodzenianarodowegooraz
potrzebąstworzenianowejkulturyimoralnościpublicznej,którąreprezentuje
koncepcjaDcywilizacjiduchowej”(jingshenwenming).
DWzniosłyobiekt”pełniwideologiipodwójnąrolę,maniejakodwiestrony.
Jednastronamacharakterpozytywny,kiedyuosabiawszystkoto,conajlepsze,
adrugaprzeciwnie,kiedyutożsamianyjestztym,conajgorsze.Paradygmatycznym
wcieleniemtejdrugiejstronyjestwprzypadkuChinpowszechnaobawaorozpad
46P
.Dybel,DFantazmatywideologii”,w:S.Žižek,Wzniosłyobiektideologii,Wydawnictwo
UniwersytetuWrocławskiego,Wrocław2001,s.14.
47Ibidem,s.14.
