Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2
UGRUPOWANIAŚRODKOWOPALEOLITYCZNE
2.1.WSTĘPNEINFORMACJE
Niniejszyrozdziałstanowipróbęscharakteryzowa-
niaśrodkowopaleolitycznychugrupowańzamiesz-
kującychterenyziempolskichpoprzezpryzmat
analizfunkcjonalnych.Zadanietojestotyletrudne,
żedanychpłynącychzbadańtraseologicznychjest
niewiele(literaturawdalszejczęścirozdziału).
Zkoleiaspekttechnologicznywytwórczościkrze-
mieniarskiejzostałszczegółowoopisany,ainforma-
cjeteuzupełnianesąnabieżąco,zuwzględnieniem
najnowszychbadańnatympolu(m.in.Valde-
-Nowak2003a,Sachse-Kozłowska,KozłowskiS.K.,
red.2004,Połtowicz2005,Tomaszewski2005,
KozłowskiS.K.,red.2006,WiśniewskiA.2006a:
162-182,2006b,Mańka,Milewski,Targosz2006,
Urbanowski2009,CyrekK.2013),adogłębnego
podsumowaniawiedzynatematobróbkisurowca
krzemiennegoprzezspołecznościśrodkowopa-
leolitycznedokonałwostatnimczasieAndrzej
Wiśniewski(2012,2014,2016).Wwymienio-
nychpracachprzedstawionocharakterystykę
wykorzystywaniaszeregutechnologiikrzemie-
niarskichzwiązanychzmetodamiodłupkowymi,
któredominująwewczesnychfazachśrodkowego
paleolituorazzkształtowaniemformbifacjalnych.
Wzwiązkuzpowyższymistniejedośćwyraźny
dysonanspomiędzydwomawspomnianymizesta-
wamiinformacjidotyczącymitechnologiioraz
funkcjiartefaktów.Dodatkowychtrudnościnastrę-
czadużarozpiętośćczasowadotyczącazasiedlenia
terenówpolskich,obejmującaokresodwczesnej
fazyśrodkowegopaleolitu,datowanejpomiędzy
MIS8aMIS6,poprzezpóźnąfazęobejmującąinter-
glacjałeemski(MIS5e),początkizlodowacenia
Wisły(MIS5a-5d/MIS4),ażdoostatnichetapów
końcaśrodkowegopaleolitu(MIS3),czyliodokoło
300000do40000lattemu.Ztakdużymprze-
działemczasowymwiążąsiętakżezagadnienia
zmieniającegosięśrodowiska,fauny,flory,ele-
mentówstanowiącychźródłapotencjalnychsurow-
ców,któremogłybyćobrabianeprzyzastosowaniu
różnegotypunarzędzi,zuwzględnieniemcałego
szereguaktywności.Mamydoczynieniazarówno
zkrajobrazemtundry,stepotundryorazstepu,
jakiwcieplejszychokresach(interglacjałeemski)
zobfitymrozwojemlasów,czemutowarzyszyła
adekwatnafauna-megafaunalubteżmałessaki
(WiśniewskiA.2016).
Biorącpoduwagęprzedstawionewyżejograni-
czenia,wnastępnejczęścizostałzarysowanyreper-
tuarczynnościpodejmowanychprzezspołeczno-
ściśrodkowopaleolityczneprzyużyciuwybranych
narzędzikrzemiennych.Następnieprzedstawiono
relacjemiędzyichmorfologiąazastosowaniem.
Rozważaniaskupiłysięprzedewszystkimnaprze-
śledzeniurelacjiokazówpowstałychwwyniku
zastosowaniawyżejwymienionychtechnologii
dofunkcjiwytworówkrzemiennychwnawiąza-
niudouzyskanychwynikówstudiówtraseolo-
gicznych,wmniejszymstopniuzaśnaaspekcie
wytwórczym.Ponadtodokładniescharakteryzo-
wanezostałyefektyzastosowaniaanalizmikro-
skopowychwkontekścieposzerzeniainformacji
dotyczącychtechnikdebitażu,poprzezzweryfi-
kowanierodzajówsurowcówużytychdoformo-
wanianarzędzidoobróbkibryłkrzemiennych,
którewykorzystywanowśrodkowympaleoliciena
badanymobszarze.
Wnioskizestudiówzawartychwtejczęściroz-
działustanowiąpodstawędodalszychrozważań
odnoszącychsiędoporównaniaposzczególnych
łańcuchówoperacjizwiązanychzwytwórczością
krzemieniarskąneandertalskichugrupowańśrodko-
wopaleolitycznychorazobróbkąiwykorzystaniem
krzemieniawśródspołecznościHomosapienssapiens.
2.2.WYTWÓRCZOŚĆKRZEMIENIARSKA
Zugrupowaniamiśrodkowopaleolitycznymi
zamieszkującympołudnioweterenydzisiejszych
ziempolskichwiązanajestobróbkakrzemienia
20
