Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
ZAŁOŻENIATEORETYCZNE
Problematykaobróbkisurowcówkrzemiennych
orazfunkcjinarzędziznichwykonanychstanowi
jedenzpodstawowychelementówstudiówpodej-
mowanychprzezbadaczyzajmującychsięzagad-
nieniempaleolituimezolitu,nietylkonaterenach
dzisiejszychziempolskich.Zazwyczajbadaniate
dotycząjednegozwybranychaspektów-tech-
nologiilubużytkowanianarzędzikrzemiennych.
Równocześniezwyklestanowiąstudiumprzy-
padku,czylibazująnawynikachanaliztechno-
logicznychlubteżtraseologicznychmateriałów
zwybranychstanowiskarcheologicznych.
Zprzegląduliteraturyprzedmiotuwynika,że
lepiejrozpoznanajestproblematykatechnologii
obróbkisurowcówniżsamesposobyzastoso-
waniawyrobówkrzemiennychprzezspołeczno-
ścipaleolityczneimezolityczne.Jesttopokłosie
wieloletniejtradycjipolskiejszkołyarcheologicz-
nej,wramachktórej,odprzeszłowieku,bada-
czestawiająsobiepytaniadotyczącestosowanych
metoditechnikkrzemieniarskich.Nauwagęzasłu-
gująpraceprekursorówbadańnadepokąkamie-
nia-StefanaKrukowskiego(m.in.1915,1920,
1922),LudwikaSawickiego(m.in.1922)iErazma
Majewskiego(m.in.1902,1904,1906),pocho-
dzącezdwóchpierwszychdekadXXwieku.Warto
zwrócićuwagę,żebadaczeciswojerozważania
mogliodnieśćdoaspektupraktycznego,dlatego
żewówczaswciążbyładostępnawiedzanatemat
obróbkikrzemienia,chociażbywodniesieniudo
produkcjiskałek.Jednezpierwszychobserwacji
natematsposobówobróbkikrzemieniaznalaz-
łysięwpublikacjiLudwikaSawickiego(1922),
wktórejbadaczdopewnegostopniaporusza
zagadnieniezwiązanezpróbamieksperymen-
talnyminadpodziałembryłkamiennych.Jedną
zważniejszychprac,podsumowującychzagad-
nieniatechnikimetodstosowanychpodczaspro-
dukcji,jestwspólnapublikacjaBolesławaGintera
iJanuszaK.Kozłowskiego(1969),wznawianaaż
do1990roku.Pracatastałasiębaządoanaliz
materiałówkrzemiennychoraznawieledekad
podręcznikiemdlastudentówkierunkuarcheolo-
gia.Należyzauważyć,żerozwójbadańwdrugiej
połowieXXwiekubyłzdominowanypodejściem
typologicznymorazdynamicznąklasyfikacjątech-
nologiczną,którejautoremjestRomualdSchild
(1969,1980).Wswoichdociekaniachwielu
naukowcówposługiwałosię,lubwciążsięposłu-
guje,przedewszystkimtymwłaśnienarzędziem
metodycznym.Należypodkreślić,żewymienieni
wyżejbadaczemieliogromnywpływnarozwój
badańnadproblematykąpaleolituimezolitu,
wtymrównieżnakształtowaniesięobrazutech-
nologiiobróbkikrzemienia(m.in.Ginter1974,
KozłowskiJ.K.,KozłowskiS.K.1975,1977,
1979,KozłowskiS.K.1972,1975,1989,Krukowski,
Nowakowski1976,Schild1975,Schild,Marczak,
Królik1975,KozłowskiJ.K.1980),takjakJan
MichałBurdukiewicz(m.in.1987),Krzysztof
Cyrek(m.in.1981,1996)orazKarolSzymczak
(m.in.1982,1992,1995).Dynamicznaklasyfi-
kacjatechnologiczna(szerzejm.in.Burdukiewicz
2012b)stanowisolidnąpodstawędorozważańna
temattechnologiikrzemieniarstwa.Jesttometoda
ilościowa,którapozwalanaanalizęcałegoinwen-
tarzakrzemiennegopozyskanegozkonkretnego
stanowiskaarcheologicznego.Majednakswoje
mankamenty,gdyżuniemożliwiaprześledzenie
kolejnychetapówobróbkikrzemieniaczyteżprze-
studiowanieindywidualnegopodejściawytwórcy
dopodziałusurowca.Lukatamożebyćuzupeł-
nionapoprzezzastosowaniemetodyłańcuchaope-
racji(szerzejostatniom.in.Burdukiewicz2012a,
WiśniewskiA.2012:40-52),któraniejednokrotnie
wspieranajestprzezaplikacjęmetodyskładanek.
Topodejściepraktykowanejestprzezpolskich
badaczyodkońcaXXwieku,główniewodniesie-
niudoźródełschyłkowopaleolitycznych,wmniej-
szymzaśwymiarzerównieżdlapozostałychokre-
sówepokikamienia(m.in.Fiedorczuk1992,1997,
2006,2014,Wąs2005,Dziewanowski2006,
9
