Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Preliminariateoriiprojektu
Niedasiętuuniknąćpewnychproblemów10.Niektóreistotnezastrzeżenia
omówionezostanąpóźniej.Tu,jakopierwszeprzybliżenie,przyjmiemy,żepro-
jekt(stworzonyprzezprzyrodzonegosprawcę-alboprojektprzyrodzonego
sprawcy)wiążesiębezpośredniolubpośredniozwolną,celową,zamierzoną
aktywnościąsprawcy,którajestnakierowananawytworzeniejakiegośzjawiska,
przeważnieurzeczywistniającegoskorelowanyzumysłemwzorzec.Tegoostat-
niegosamazsiebieprzyrodaniebyłabywstaniewytworzyć11.
Artefaktyczność
Jeszczejednadefnicja:
artefaktemjestwszystko,cojestucieleśnieniemprzeciwprądu.
Ludzie(ibyćmożeinneistotyprzyrodzone)czasamiwytwarzająprzeciwprąd
nieświadomie.Jakieśznudówpoczynionenacięcianapatykumogątworzyć
coś,czegoprzyrodabyniestworzyła,aleosoba,któratozrobiła,możeniebyć
świadomatego,cowytwarza.Wprzypadkutakimjaktenmożeniebyćwy-
tworzonegowzorca(wokreślonymwyżejsensie),awięcniemusiistniećżaden
10
Niektórepojawiająsiętylkowkontekścieboskiegoprojektuizostanąomówionepóźniej.
Innepojawiająsięjużtutaj.Rozważmynaprzykładsprawęporuszonąwpoprzednimprzypi-
sie,gdziezamiarzostałurzeczywistnionypoprzezbezczynnośćkosmitów.Albozałóżmy,że
wśrodkuuprzemysłowionegomiastazachowałsięwstaniezupełnienienaruszonymskrawek
pierwotnejłąki,którawcześniejzajmowałacałyobszar,naktórymterazznajdujesięmiasto.
Samtenskrawekmożebyćzupełnienaturalnyimożebyćdokładnietym,cowytworzyłaby
przyroda,gdybyniewybudowanotammiasta.Alejednakwtejsytuacjijestcośsztucznego.
Wziąwszypoduwagętypoweproceduryrozwojumiast,potrzebnebyłoświadomestaranie
ojegozachowanie.Intuicjapodpowiadami,żedalszetrwanietegoDnaturalnego”skrawka
jestsztuczne;itonawetjeśliexhypothesiprzyrodawytworzyłabygo,gdybyżadenczłowiek
niezasiedliłtegoobszaru.Dokładneodróżnieniemógłbyodbyłbyponowniestajesiędość
skomplikowane.
11
Ktośmógłbyspróbowaćstworzyćcoś,coniewykazujeżadnegowzorcaalbowykazuje
kompletnychaosjakomiędzynarodowystandardbezprojektowości(designlessness).Każdyrezultat
takichdziałańbędzieoczywiścieartefaktem.Założywszy,żewchodzituwgręświadomyzamiar,
możeistniećpewnaskłonnośćdoprzypisywaniazaprojektowaniatemuwytworowi,chociaż
jeśliexhypothesipróbataokażesiępomyślna,tonieujawnisięwzorzecskorelowanyzumysłem.
Istnieniekażdegotakiegoartefaktubyłobynapewnoskutkiemzaprojektowania,alesamniemam
pewności,cootymmyśleć.Osobliwejestto,żeintencją(którazazwyczajwiążesięzwzorcem)
jestwytworzeniebrakuwzorca.
23
