Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wzorzecdobregoprzywódcyapryncypiapaństwademokratycznego
19
niekryzysie)współczesnegouczestnictwawprocesachpolitycznychpozostają
bezmocnychdowodów15.
Takczyinaczej,zaangażowaniezwolennikówwprocespodejmowaniaiwyko-
nywaniadecyzjijestkluczowymkryteriumwyodrębnieniaprzywództwademokra-
tycznego16.Wśródczterechkategoriiobywatelskiejpartycypacjiwyodrębnionych
przezIreneMartiniJanaW
.vonDethazanajbardziejsprzyjającywyłonieniu
siędemokratycznegoprzywództwanależyuznaćdwa17:
1.Modelpartycypacyjny–cechujesięwysokimpoziomemzaangażowaniazwo-
lennikówwprocesuzgadnianiaipodejmowaniadecyzji.Władzaiautonomia
przywódcystająsiętymsamymdaleceograniczone.Zmniejszasięprzez
toznaczenieatrybutówmoralnychiintelektualnychprzywódcy.Zjednej
stronypomniejszonezostająwtensposóbnegatywnekonsekwencjezłego
przywództwa,zdrugiejjednakbrakautonomiiniepozwala„rozwinąćskrzy-
deł”dobremuprzywódcy.
2.Modelliberalno-reprezentacyjny–bazujenaakceptacjiautonomiiprzywódcy
wprocesiepodejmowaniadecyzjipolitycznych,jednakżeogółzwolenników
cechujesięznaczącymkapitałemspołecznym,któryujawniasięgłównie
wjegodziałaniachpozapolitycznych.Jeśliprzywódcacechujesięwysokimi
waloramimoralnymiiintelektualnymi,anadewszystkoskutecznościądzia-
łania,zachowujewysokipoziomautonomii.Jeślijednakżesprzeniewierzy
sięwartościomlubinteresomzwolenników,wówczascimająwystarczający
potencjał,abyprzeciwstawićsięprzywódcylubjegodecyzjomidziałaniom.
Jakwidać,obatemodelezakładająistnieniewysokiejpartycypacjiobywa-
telskiej,choćrozumianejwniecoinnysposób.Upraszczającsprawę,można
przyjąć,żemodelpartycypacyjnycharakterystycznyjestdla„dojrzałych”demo-
kracjieuropejskich,liberalno-reprezentacyjny–dlaStanówZjednoczonych18.
Tenostatnisprzyjawykreowaniu„silnychprzywódców”,natomiastmodel
partycypacyjny,ograniczającichautonomię,ograniczateżdefactoistotę
15
PippaNorris,którasamastawiatezęozmianieformtejaktywności–okryzysiemówiącjedy-
niewodniesieniudo„tradycyjnychformaktywizmu”–zaznacza,żetakiestanowiskobazuje
tylkonaposzlakach,P
.Norris,DemocraticPhoenix.ReinventingPoliticalActivism,Cambridge
UniversityPress,Cambridge2002,s.215.
16
J.P
.Muczyk,T
.Adler,AnAttemptataConsentienceRegardingFormalLeadership,„Journal
ofLeadershipOrganizationStudies”2002,t.9,nr2,s.10.
17
Napodstawie:I.Martin,J.W
.vonDeth,PoliticalInvolvement[w:]J.W
.vanDeth,J.R.Montero,
A.Westholm(red.),CitizenshipandInvolvementinEuropeanDemocracies.AComparative
Analysis,Routledge,London2007,s.310.
18
Możnateżuznać,żemodelpartycypacyjnycharakterystycznyjestdlasystemówparlamen-
tarno-gabinetowych,amodelliberalno-reprezentacyjnydlasystemówprezydenckich(Stany
Zjednoczone)lubsemi-prezydenckich(Francja).
