Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
KrzysztofZuba
przywództwa–inwencję19.Wartojednakżepamiętać,żeinwencjajednostki,
zwłaszczawwarunkachdużejautonomii,możebyćrówniełatwowykorzystana
wsłużbiedemokracji,jakiprzeciwkoniej.
Demokratyczneprzywództwoversus
obrazdemokratycznegoprzywódcy
Możnabronićnormatywnej(czylipostulatywnej)słusznościwzorcadobrego
demokratycznegoprzywódcy.Coraztrudniejjednakżebronićjegoprzystawal-
nościdorealiówpaństwademokratycznego.Zwróćmyuwagęnadwaaspekty,
któreotymdecydują:kulturowyorazwizerunkowy.
Dobrydemokratycznyprzywódca,oczymbyłajużmowa,potrzebujedobrych
demokratycznychzwolenników.Kulturowoukształtowanewzorce,niekoniecznie
pierwotnieodnoszącesiędokwestiiprzywództwa20,wsposóbzasadniczywarun-
kująspołecznąrecepcję„dobregoprzywództwa”.Przykłademtakiegoczynnika
kulturowegojest,zakorzenionywpatriarchalnymmodelu,wzorzecprzywódcy
typumacho–charakterystycznydlapaństwAmerykiŁacińskiej,alerównież
niektórychpaństwEuropyPołudniowejiWschodniej.Wpierwszymzwymie-
nionychprzypadków(AmerykaPołudniowa)stajesiętojednymzczynników
blokującychrecepcjędemokracjiwogóle,gdyżwskazanepowyżejcechydobrego
demokratycznegoprzywódcywkonfrontacjązcechamicaudillookazująsię
byćcechami„mięczaka”21.Wdrugimprzypadku–EuropyPołudniowej–są
tocechy,któreistotniewykoślawiająwspółczesnądemokrację.PrzykładSilvio
Berlusconiegojesttyleżfascynujący,co–zperspektywystandardówpaństwa
demokratycznego–zatrważający.Analitycywskazują,żeBerlusconijakoprzy-
wódcautożsamiastereotyp,ajednocześniepragnieniaprzeciętnegoWłocha.
Jesttozatemkulturowozakorzenionywizerunekprzetransponowanynarealia
polityki22.Podobnymodelnagruntrosyjskichtradycjiautorytarnychprzeniósł
WładimirPutin.Starymit„dobregocara”okraszonynowymkomponentem–
przywódcytypumachookazałsiębardzoatrakcyjnydlaRosjan23.
19
Zob.:K.James,A.Taylor,PositiveCreativityandNegativeCreativity(anUnintended
Consequences)[w:]D.H.Cropleyiin.(red.),TheDarkSideofCreativity,CambridgeUniversity
Press,Cambridge2010,s.47.
20
Zob.A.Wildawsky,ACulturalTheoryofLeadership[w:]B.D.Jones(red.),Leadershipand
Politics.NewPerspectivesinPoliticalScience,UniversityPressofKansas,Lawrence1989,s.90.
21
F
.Chevalier,TheRootsofCaudillismo[w:]H.M.Hamill(red.),Caudillos:DictatorsinSpanish
America,UniversityofOklahomaPress,Norman1992,s.27–41.
22
P
.Edwards,TheBerlusconiAnomaly:PopulismandPatrimonyinItaly’sLongTransition,
„SouthernEuropeanSocietyandPolitics”2011,t.10,nr2,s.238.
23
R.Sakwa,Putin’sLeadership:CharacterandConsequences,„Europe-AsiaStudies”2008,t.60,
nr6,s.890.
