Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.(Re)definicjairodzajepamięci
25
wiedzyuważanejzaobowiązkowewyposażenieczłonkatejzbioro-
wości37.
WswoichrozważaniachSzackapodkreślawzględnątrwałośćpa-
mięcizbiorowej,którąunicestwićmożetylkozagładadanejwspólno-
tyskładającejsięzposzczególnychjednostekbędącychjejdepozyta-
riuszami.Autorkazauważa,żepamięćzbiorowa/społecznaodgrywa
zasadnicząrolęwzaspokajaniukilkuistotnychpotrzebspołecznych,
wtymprzedewszystkim:stanowiźródłopożądanychwartościiwzo-
rówzachowań,mamoclegitymizacjiprawomocnościwładzy,aprzede
wszystkimprzezdostarczanieświadomościwspólnejprzeszłościkon-
stytuujepoczucietożsamościgrupowej38.Szackaeksponujetakżehe-
terogenicznośćpamięciponadjednostkowej,zwracającuwagęnatrzy
wymiaryzgłębianiategoobszarubadawczego.Pierwszyztychwymia-
rówmawynikaćzkoniecznościdookreśleniapamięcizbiorowejze
względunatypspołeczności,któraniąrozporządzaiodwołujesiędo
niej.Tymsamymmożemymówićm.in.opolskiejpamięcizbiorowej
czyteżpamięcizbiorowejukraińskiejmniejszościetnicznej.Drugijest
powiązanyzmożliwościąrównoczesnegowystępowaniadwóchrodza-
jówpamięciponadjednostkowejokreślonegopodmiotuzbiorowego:
pamięcipowszechnieuznawanej,instytucjonalnejitransmitowanej
przezoficjalneśrodkiprzekazu,atakżepamięcifunkcjonującejpoza
tymwiodącym/mainstreamowymobiegiem,zawierającejtreści,które
niekiedydiametralnieróżniąsięodtreścitejpierwszej.Trzecizaśma
dotyczyćpodziałunazbiorowąpamięćrozumianąjakopamięćczłon-
kówdanejzbiorowościojejdziejachorazpamięćpokoleniową,czyli
pamięćdanegopokoleniaoważnychelementachprzeszłości,którena-
zawartychwpamięcizbiorowejdoograniczeństawianychprzezróżneuwarunkowa-
nia.Pamięćzbiorowaokazujesięczęstozbytsłabozwiązanazosobistymdoświadcze-
niem,byzmobilizowaćludzidoangażowaniasięwpraktykiupamiętniania;pamięć
biograficznajestzkoleinatozbytpartykularna.Nieprzypadkowonajwiększąsiłęmają
wtymzakresiedziałaniapodejmowanewłaśnieprzezwspólnotypamięci”;A.Wyle-
gała,dz.cyt.,s.83.
37B.Szacka,Czasprzeszły,pamięć,mit,Warszawa2006,s.19.
38Tejże,Pamięćspołeczna,w:H.Domański(red.),Encyklopediasocjologii,t.3,
Warszawa2000,s.53-54.
