Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
żądliwy,deminutiwa:sierotki,człowieczek7.Wtymmiejscutrzebazauwa-
żyć,żechoćzdecydowanawiększośćbadaczyzaakceptowałaautorstwo
Reja,tojednakpojawiałysięrównieżsceptyczneopinieikontrowersje.
ItaknaprzykładJoachimLelewelodrzucałautorstwopisarzazNagłowic
zewzględunarozbieżnościmiędzytekstemPsałterzaatłumaczeniami
pojedynczychpsalmówdokonanychprzezpisarza8.RównieżdlaAdama
Jocheradowody,jakieprzytoczyłL.Sobolewski,byłyniedostateczne9.
JakoanonimowąinieidentycznązdziełemRejaopisywalitępozycjęm.in.
MichałWiszniewski,WacławAleksanderMaciejowski,TytusAdamDzia-
łyński,TadeuszGrabowskioraztakdokładnyirzetelnybadacz,jakJan
Łoś.Tenostatnistwierdzał:„Rozpatrującargumentyzaiprzeciw,trudno
uznaćrzeczzarozstrzygniętą,booiledowodyzawydająsięprzekonują-
ce,toznowuizarzutyprzeciwsąbardzopoważne”10.Łośbrałpoduwa-
gęgłówniekatolickiecechyprzekładuimodlitw,leczkwestiinierozwinął.
Znamienne,żeniektórzyautorzystudiówojęzykuReja,m.in.Władysław
Kuraszkiewicz,takżeniewłączaliPsałterzadokanonuniewątpliwych
pismtegoautora11.TadeuszWitczak,któryrównieżzdecydowanieskła-
niałsiękutezieoRejujakoautorzeparafrazy,podkreślał,żejednakosta-
tecznegodowoduRejowegoautorstwadotychczasnieprzeprowadzono12.
Podjętewostatnichlatachjęzykoznawczebadania,wykorzystująceme-
todystatystyczne,wzmacniają—jaksięzdaje—tezęoRejujakoautorze
Psałterza13.Należytuzaznaczyć,żeproblemautorstwaanonimowego,
prozatorskiegoPsałterzadodatkowokomplikujeprzekonaniehistoryków
literaturyijęzykaotym,żektośmusiałRejowipomagaćwpracytrans-
lacyjnej.Badaczeniewykluczają,żedziełomogłomiećjakiegośwspół-
autora,lepiejwykształconego,znającegonietylkołacinę,alerównież
7
Tamże,s.75-76;zob.też:A.Brückner,MikołajRej.Studiumkrytyczne,SkładGłówny
wKsięgarniSpółkiWydawniczejPolskiej,Kraków1905,s.50.
8
J.Lelewel,Bibliograficznychksiągdwoje,t.1,nakłademidrukiemJ.Zawadzkiego,
Wilno1823,s.114.
9
T.Witczak,Studia…,s.66.
10
J.Łoś,Przeglądjęzykowychzabytkówstaropolskichdor.1543,nakłademAkademii
Umiejętności,SkładGłównywKsięgarniG.Gebethnera,Kraków1915,s.179.
11
T.Witczak,Studia…,s.67.
12
Tamże,s.86.
13
D.Kowalska,SztukasłowaMikołajaReja.StudiumstylistycznojęzykowePsałterzaDa-
widowego,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,Łódź2013;taż,CzyMikołajRejjest
autoremprozatorskiejparafrazyPsałterzaDawidowego?Odylematachbadaczawustala-
niuautorstwadawnychtekstów,„RocznikiHumanistyczne.Językoznawstwo”2017,t.65,
z.6,s.133-147.
