Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mózgmęskiimózgżeński
J.Vetulani
500tys.lattemu,adziękitakdługiemukontaktowirównieżdziecipłcimęskiej
rozwinęłyswojemożliwościjęzykowe,chociażwzasadzieniedorównująosobni-
kompłciżeńskiej.
Komunikacjagłosowajestuzwierzątspołecznychtworzącychgrupyzbieracze
bardzoważnawodniesieniudoopiekinaddziećmi.Gdydzieckosięzgubi,odłą-
czylubznajdziewniebezpieczeństwie,krzykniepokojujestnajlepszymśrodkiem
komunikacji,powodującymprzybiegnięciematkinaratunek.Zkoleizagubione
dzieckomożesiękierowaćgłosemmatkilubstada,abysięprzyłączyć.Częstoten
początkowykontaktmacharakterprozodycznyiemocjonalny[47].Wtworze-
niedźwiękówemocjonalnychzaangażowanesąjądramigdałowate,zawójobrę-
czyiinnejądralimbiczneipodkorowe,aleuludzisąrównieżonehierarchicznie
reprezentowane,wytwarzaneiodbieraneprzezobszarwprawejkorzeczołowej
iprawejkorzeciemieniowo-skroniowej[48].Obszaryzwiązanezmowąemocjo-
nalnąsąsilniejrozwinięteukobiet[48].
Denotacyjneibogatesłownikowoskładowewspółczesnejmowyludzkiejsąprze-
twarzanewczołowychiskroniowo-ciemieniowychobszarachlewejpółkulimóz-
gowej,wpolachBrokiiWernickegoorazwdolnympłatkuciemieniowym.
Niemowlętasąukierunkowaneemocjonalnieinierozumiejąmowynieemocjo-
nalnej,wobecczegowzajemnegłosoweporozumieniemiędzymatkąaniemow-
lęciempolegazregułynawzmocnionejprozodiiemocjonalnej[49].Niemowlęta
chętnieodpowiadająnatakąemocjonalnąkomunikację,akobietygórująwniej
nadmężczyznami,nietylkoposługującsięniąznacznieczęściejniżmężczyźni,ale
teżużywając5–6wariantówtejprozodiiimówiącwyższymtonem[31].Mężczyź-
nizregułymówiąbardziejmonotonnie,używają2–3wariantówprozodycznych,
większośćwniskichrejestrach[50],agdychcącośpodkreślić,niezmieniająme-
lodyki,tylkomówiągłośniej.Chociażmatozwiązekrównieżzbudowąnarządów
głosowych,różniceteodbijająsięwbudowiekorysłuchowej[31].Większawrażli-
wośćsłuchowakobietobejmujezdolnośćzauważenia,zrozumieniaiekspresjiem-
patiiorazróżnychniuansówemocjonalno-społecznych[51],atakżewiększąchęć
podnoszeniazagadnieńemocjonalnychidyskutowaniaoproblemachosobistych
[52].Faktycznie,wciągucałegożyciakobietysąbardziejwyrazisteemocjonalnie
niżmężczyźni[51],którzymająkłopotyzmówieniemoproblemachemocjonal-
nychorazekspresjąemocjiwsposóbinnyniżgniew,wesołośćipobudzeniesek-
sualne[31].ZapewnekobietyHomoerectus,podobniejakwspółczesnekobiety
isamiceszympansów,komunikowałysięemocjonalniezdziećmiiczłonkamigru-
22
www.mededu.pl
