Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Psychiatria
Wszystkiezjawiskaprzyrodniczemożnabowiem,zdaniemKartezjusza,tłuma-
czyćwkategoriachprawmechaniki,wkategoriachukładuiruchuposzczegól-
nychczęściskładowych.Nicwięcdziwnego,żeuległonfascynacjiatomistycz-
nymmodelemmateriistworzonymprzezI.Newtona.Wtymmatematycznieide-
alnymmodeluwszechświatakażdązmianęmożna,jaktwierdziłNewton,wy-
tłumaczyćdziękiznajomościpraw,jakimirządząwprawioneprzezBogawruch
cząstkimaterialne.Jeżeliznamydokładniestanszczegółujakiegośsystemu,
topotrafimyzabsolutnąpewnościąprzewidziećprzyszłośćsystemu-głosił
Newton.
Teredukcjonistycznezasadyfilozofiikartezjańsko-newtonowskiej,stosowa-
nezpowodzeniemwnauceXVIIIiXIXstulecia,przetrwałydodzisiaj,chociaż-
jaktwierdziF.Capra(1987)-nświatznajdujesięobecniewpunkciezwrotnym».
Mówiącnajkrócej,oznaczatoodejścieodredukcjonizmunarzeczholizmu,czyli
całościowegoujmowaniazjawisk.Dokonanietegozwrotuniejestzadaniemła-
twym.Redukcjonistycznenawykiischematymyślowesągłębokozakorzenione,
aichobrońcyzuporembroniąstraconych,jakbysięwydawało,pozycji.Capra
cytujewswojejksiążcezdaniezdziełazzakresubiologii-Ph.Handler(red.):
BiologyandtheFutureofMan,NewYork1970,którepozwolęsobiewtymmiej-
scupowtórzyć:n...jednymzniezawodnychdowodówrozumieniajakiegośobiek-
tujestumiejętnośćzłożeniagozelementówskładowych(...)specjaliścibiologii
molekularnejdowiodąwkońcu,żepoznalibudowękomórki,podejmującpróbę
jej(...)syntezy».Czyżzacytowanezdanieniejestdosłownąegzemplifikacją
paradygmatukartezjańsko-newtonowskiego?Sukcesybiologiikomórkowej,
mikrobiologii,biologiimolekularnej,inżynieriigenetycznej,mikroskopiielek-
tronowej-tojedynieprzykładyzaczerpnięteznaukprzyrodniczych.Ajeślido-
daćogromnypostępwdziedziniefizykicząstekelementarnychiinnychobsza-
rachnaukścisłych,łatwozrozumieć,jakwielkiegoskokumyślowegotrzebado-
konać,abyprzejśćodredukcjonizmudocałościowego,holistycznegoujmowania
zjawisk.
Przekonanie,iżpoznanieszczegółówbudowynarządów,tkanek,komórek
iichczęścipozwolilepiejpoznaćfunkcjonowanieorganizmówżywych,legło
upodstawmedycynypokartezjańskiej.Podwpływemparadygmatukartezjań-
skiegozrodziłsięwmyślimedycznejtzw.modelbiomedyczny.Wedługtego
modeluciałoludzkietrzywiekipoKartezjuszutraktowanejestnadaljakmaszy-
na,achorobainterpretowanajakonieprawidłowefunkcjonowaniemechanizmów
biologicznychtejmaszyny,badanychzpunktuwidzeniabiologiikomórkowej
imolekularnej.Skupiającuwagęnacorazmniejszychelementachciałaludzkie-
go,współczesnamedycynatraciczęstozoczusamegopacjentajakoistotęludz-
ką,któraniechcebyćtraktowanajedyniejakosumanarządów,tkanekikomó-
rek.Tenredukcjonistycznymodelbiomedycznyzapanowałwszechwładnie
wneurobiologii.
Używająccorazdokładniejszych,wręczwyrafinowanychmetodbadaw-
czychwzgłębieniutajemnicukładunerwowegoosiągniętozadziwiającypostęp.
Wtychposzukiwaniachgubisięjednakzjawiskapsychiczne-nduchowe»-które
niechcąsięzmieścićwwywodzącejsięodsiedemnastowiecznychjatromechani-
stówzasadziePonderenmensuraetnumeroDeusomniafecitn(Bógwszystko
