Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zakrespsychiatriiorazjejmiejscewkulturze
19
psychiatrycznych,stawiającimrozpoznanieubogoobjawowej(lubnawetbez-
objawowej)schizofrenii.Przesłankądostawianiatychrozpoznańbyłotwierdze-
nie,żetylkonszaleniec»zdolnyjestdonegowaniajedyniesłusznegoisprawie-
dliwegoustroju.Postępowanietoprzeszłodohistoriipodnazwąnpolityzacji
psychiatrii».
Niestetywokresiestopniowegorozmiękczaniasystemukomunistycznego,
czegowyrazembyłpolskisierpień1980rokuijegonastępstwowpostacistanu
wojennego(13grudnia1981r.),podobneinstrumentalnetraktowaniepsychiatrii
miałomiejscewPolsce.Wdobrejwierze,zeszlachetnychpobudek,ofiarydekre-
tuostaniewojennymukrywanowszpitalachpsychiatrycznychpodnaciąganymi
rozpoznaniamipsychiatrycznymi,abyimoszczędzićrepresji.Skutkowałotopóź-
niejnegatywniewichżyciurodzinnymizawodowym.
Przedkilkulatyzaproponowałemokreślenienpsychiatryzacjapolityki»,ma-
jącnamyśliużywanieprzezdziennikarzyterminologiipsychiatrycznejpodadre-
sempolityków,którzyztakichczyinnychpowodówniezasługiwalinaakcepta-
cjęspołeczną.Uznałemtakiedziałaniazanaganne.Nienależyrozpoznańpsy-
chiatrycznychużywaćwznaczeniupejoratywnym.Obrażatopacjentówiszkodzi
psychiatrii.
Szczególne,interdyscyplinarnemiejscezawdzięczapsychiatriauzależnie-
niom(alkoholizmowiinarkomanii).Zjawiskatedawnoprzekroczyłyramypro-
blematykimedycznejizyskałyrangęklęskispołecznej,aostatnionawetwnie-
którychpaństwachekonomicznej.Dowalkiznarkomaniąizmafiamiproducen-
tóworazdystrybutorównarkotykówmusiałysięwłączyćrządypaństw,organiza-
cjeponadnarodowe,Interpolitd.(przykłademmożebyćwalkazmafiąnarkotycz-
nąwKolumbii).
Niestety,niepowodzeniawwalcezuzależnieniamisąrównieżkonsekwencją
podejściaredukcjonistycznego.Przejawamiredukcjonistycznegowidzeniapro-
blematykiuzależnieńjestbowiemstosowanieróżnorodnych,chociażzupełnie
nieskutecznychdziałańprohibicyjnych:ograniczenieczasusprzedażyalkoholu,
zmniejszenieliczbypunktówsprzedażynapojówwyskokowych,zastępowanie
wysokoprocentowychalkoholinapojamiomałejzawartościalkoholu,nawoły-
wanieonkulturalnepicie»,zakazuprawymakuiinnychroślinbędącychźródłem
substancjipsychoaktywnychitd.
Wyrazempodejściaredukcjonistycznegojestteżciągłe,choćmałoskutecz-
ne,apelowaniewśrodkachmasowegoprzekazuoostrożneprowadzeniepojaz-
dówmechanicznych,oczywiścienatrzeźwo.Apeleteprzypominająstarydowcip
mówiącyomatcepilotawczasieIIwojnyświatowej,którawbłagalnychlistach
dosynapisałan...lataj,synku,niskoipowoli».
Tutajdochodzędopunktuzasygnalizowanegonapoczątku,mianowicie,ja-
kiesąśrodkizaradczeidrogiodejściaodredukcjonizmu?Odpowiedźnatopyta-
niemożemiećkluczoweznaczeniedlarozwojuróżnychdziedzinnauki,wtym
dlapsychiatrii.
Zacznęodstwierdzenia,wręczjużdzisiajtruizmu,żewspółczesnapsychia-
tria,nieprzestającbyćnaukąmedyczną,odrzucazarównoskrajnymodelbiome-
dycznyzaburzeńpsychicznych,jakiskrajnymodelpsychospołeczny,dając
pierwszeństwowzględnienowemuparadygmatowi,którynazywamyholistycz-
