Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Psychiatria
KontynuatoramigreckiejsztukilekarskiejwCesarstwieRzymskimbyli
rzymscylekarzegreckiegopochodzenia,wśródktórychwybijającymisięposta-
ciamibyli:SoranzEfezu(93-138)zeszkołymetodykóworazGalenzPergamo-
nu(130-200).
WrozprawieDemorbisacutisSoranpoświęciłdwarozdziałyzaburzeniom
psychicznym.Uważał,żepomieszczeniadlachorychpowinnybyćdobrzeoświe-
tlone,aoknaumieszczonewysoko,abyzewzględówbezpieczeństwachorzynie
mielidonichdostępu.Wedługniegośrodkiprzymusubezpośredniegonależysto-
sowaćtylkowostateczności,ajeślitomożliwe,proponowałprzytrzymaćchore-
gorękoma,aniekrępowaćgopasami.Zalecałuważnebadaniezaburzonychmy-
ślichorego.Proponował,abywokresiezdrowienianakłaniaćchorychdospace-
rów,gimnastyki,ćwiczeńgłosowych,czytanianagłos.Uważałzacelowekorzy-
stanieztekstówzawierającychbłędy,cojegozdaniemrozbudzałobyuchorego
zdolnośćdokrytycznegomyślenia.Nadalszymetapiekuracjizalecałkorzystanie
zespektakliteatralnych,atakżezajęciazretoryki,naktórychwskazanabyłaby
obecnośćrodzinyiprzyjaciół.Wprzypadkuosóbniepiśmiennychproponował
prowadzenierozmównatematyzawodowe.Przykorzystaniuzmuzyki,uważał
zakoniecznewłaściwejejdobranie.Sądził,żeśrodkinasenne,takiejakmak,
mająjedyniedziałanietłumiące.
PodejścieSoranadoosóbchorychpsychicznieiichleczeniabyłoodmienne
odtego,któreprezentowałAulusCorneliusCelsus(53r.p.n.e.-7r.n.e.),znany
pisarziencyklopedystastarożytny.Jegoambicjąbyłoprzedstawieniewjednym
dzielecałejówczesnejwiedzy,obejmującejretorykę,filozofię,prawo,rolnictwo
isztukęlekarską.Jestparadoksemhistorii,zważywszynafakt,żeCelsusniebył
lekarzem,iżdoczasówwspółczesnychzachowałasięjedynieczęśćmedyczna
jegoencyklopedii,ośmiotomowaDemedicinalibriocto,awyrażonewniejpo-
glądy,odnośniedopostępowaniazchorymipsychicznie,stałysiędominującymi
przeznastępnychsiedemnaściewieków.RozdziałXVIIIksięgitrzeciejCelsus
poświęciłzaburzeniompsychicznym,któreokreślałtermineminsania,będącym
łacińskimodpowiednikiemgreckiegoterminuparanoia(obłąkanie).Celsuswy-
różniłtrzyrodzajezaburzeń:1)phrenitis(zapaleniemózgu),2)melancholię
i3)długotrwałepsychozy,charakteryzującesięobecnościązaburzeńspostrze-
ganiaimyślenia.Proponowaneprzezniegometodypostępowaniazchorymi,
wprzypadkutrzeciejgrupyzaburzeń,byłybardzodrastyczne.Wstanachpo-
budzeniazalecałśrodkiwymiotneiprzeczyszczające,awrazieodmowyich
przyjmowania,uważał,iżnależyjedodawaćdojedzeniabezwiedzychorego.
Wsytuacjachgdyniepomagająnamowy,należy,jegozdaniem,korzystaćzta-
kichmetod,jakgłodzenie,krępowanie,przetrzymywaniewciemnychpomiesz-
czeniach,anawetbicie.Wleczeniumelancholiizalecałupustykrwilubwrazie
zbytniegoosłabieniaśrodkiwymiotneiprzeczyszczające.Taczęśćpoglądów
Celsusaokazałasięmiećnajwiększąsiłęoddziaływaniaspołecznego.Wrezul-
taciewnastępnychwiekachzapomnianooproponowanychprzezCelsusaprzy-
jaznychchorymsposobachpostępowania(masaże,gimnastyka,otaczaniecho-
rychludźmiimżyczliwymiitd.).Pozostanogłównieprzytych,którepozbawiały
chorychpsychiczniewszelkichprawinarażałyichnaprzemoczestronyin-
nychludzi.
