Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AndrzejLeder
rewolucjazostaładoświadczonaprzezpolskiespo-
łeczeństwoniczymkoszmarnysen;sen,wktórymspeł-
niająsięnajskrytszeinajokropniejszemarzeniailęki.Senjed-
nak,wktórymtospełnieniemarzeńilękówdoświadczanejest
pasywnie,bezpodmiotowegoudziału,jakbywszystkozdarzało
sięsamo.Toniejapodpisałemwyrok,toniemojeoczywidzia-
łyśmierć,toniemojeustawypowiadałyprzekleństwa,tonieja
wszedłemdocudzegodomuśTosięjakośstałosamo.
Cowięcej,sądzę,żehistoriografapisanaztakiejperspekty-
wy-właściwiewiększaczęśćDkanonicznej”historiipolitycznej
tegookresu19-nadaltkwiwrozumianympoBenjaminowsku
uśpieniu.Wychodzibowiemzzałożenia,żejeśliDpolskipod-
miotpolityczny”niejestodpowiedzialnyzatakiewydarzenia,jak
zniszczenieziemiaństwa,wypędzenieNiemcówzZiemZachod-
nichizasiedlenietychziemprzybyszamizKresówczywreszcie
zagładęŻydów,torównieżniekształtujągoichmoralne,spo-
łeczneipolitycznekonsekwencje.Wtakopowiedzianejhistorii
ważnejestto,cowiążesięzeświadomymidecyzjamilegitymi-
zowanychprzeztradycjępolitycznąprzedstawicielipolskiego
społeczeństwa,awięcprzedewszystkimhistoriaoporuwobec
okupantów
.ZbrodniepopełnianenaNiemcachczy-cozasta-
nawiające-zniszczenieziemiaństwawspominanesąjakbymi-
mochodem,dlakronikarskiegoDporządku”;Zagładadotyczyzaś
przedewszystkimsamychŻydów
.To,jakbardzodzisiejszyPo-
lak,zjegonajbardziejwspółczesnymicechami,ukształtowany
19
Takątradycjęhistoriografcznąreprezentujądwie,znakomiteskądinąd,histo-
riepolityczneokresupowojennego,zktórychbędękorzystał:A.Paczkowski,Pół
wiekudziejówPolski1939-1989,Warszawa1998;A.L.Sowa,HistoriapolitycznaPolski
1944–1991,Kraków2011.
60
