Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Rozdział1.Coachingipsychologia
próbynadawaniaznaczeniaotaczającemuświatuiwyciąganiawniosków
zobserwacji.Zdaniempsychologówpoznawczych,każdyczłowiekjest
dopewnegostopnianaukowcem–spontaniczniezakłada,żerzeczywi-
stośćniejestchaotyczna,próbujewięcjąwyjaśniaćiprzewidywaćza
pomocątworzonychnawłasnyużytekpotocznychkoncepcji(naprzy-
kładDjestempracowityiutalentowany,więcmogęosiągnąćwszystko”;
Dludziewbiałychkitlachsąbardziejwiarygodni”,Djeśliktośjestrudy,to
mafałszywycharakter”).
Jakpokazujedobórprzykładów,uznać,żeludziesąbadaczami,tonieto
samo,costwierdzić,żesąwtymdobrzy.Wręczprzeciwnie–znacznaczęść
dorobkupsychologiipoznawczejpoleganawskazywaniuuproszczeń,
nieuprawnionychsposobówwnioskowaniaitendencyjnościwprzetwa-
rzaniuinformacji.Choćnaszerozumieniesiebieiświatajestwwiększości
wypadkówDwystarczającodobre”,byfunkcjonować,dalekomudostan-
dardów,którychoczekujemypowiedzynaukowej.Możnawręczpowie-
dzieć,żepsychologiapoznawczapodważanaszewyobrażeniaoludz-
kiejracjonalnościwpodobnymstopniu,jakpsychoanalizakwestionuje
wyobrażenieoczystościnaszychmotywów.
•Umysłprzetwarzainformacjetak,byograniczaćobciążenie.Skądbie-
rzesiętendencyjnośćiograniczeniadlaracjonalności?Psychologowie
poznawczywskazująwpierwszejkolejnościnazbytmałąDmocobli-
czeniową”,jakąmamydodyspozycji.Dozmysłówkażdegoczłowieka
wkażdejsekundziedocieraolbrzymistrumieńinformacji,któremogłyby
byćłączoneztreściamizapisanymiwpamięcinaniewyobrażalnąliczbę
sposobów.Każdezdarzenie,jakieobserwujemy,mamilionymożliwych
przyczynikonsekwencji,zaśproblemy,przedktórymistajemy–mnó-
stwolepszychigorszychrozwiązańprowadzącychdługofalowodo
najprzeróżniejszychskutków.Wobliczutegoogromutrudności,jakich
doświadczamy,kiedypróbujemyutrzymaćwpamięcidłuższynumertele-
fonualbopodzielićsięrachunkiemwrestauracji,wydająsiędoprawdy
zawstydzające.
To,żejesteśmywstaniecałkiemnieźlefunkcjonowaćpomimoograni-
czonejmocyobliczeniowej(występującejwróżnychkoncepcjachjako
Dpamięćrobocza”lubDzasobymentalne”),zawdzięczamyzdolności
naszychumysłówdobezlitosnejselekcji,upraszczania,uogólnianiaicho-
dzenianaskróty.Pomagająnamwtymróżnegotypuumysłowenarzę-
dzia–schematy,stereotypyiheurystyki(czylistandardowe,niezawsze
skutecznestrategiedziałania).Tegorodzajumentalneoprzyrządowanie
służychronieniunasprzednadmiaremintelektualnegowysiłku.Choć
wchwilachmobilizacjijesteśmyzdolnizawiesićniektórezjegoelemen-
tów,niejesteśmywstaniebezniegofunkcjonować.
