Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział1Psychologiaiżycie
Wjakisposóbpsychologowieuczestnicząwsystemie
wymiarusprawiedliwości?
Z
lekcja,żebadaniaempiryczne
dostarczająpsychologomwiedzy
specjalistycznejoszerokimzakresie.
Wkolejnychrozdziałachtejksiążki
będziemymielimnóstwosposob-
ności,byzademonstrować,jakwyniki
badańsąstosowanedoważnych
problemówżyciacodziennego.
Wtympoczątkowymrozdziale
skorzystamyzokazji,abypodać
konkretnyprzykładpokazujący,jak
specjalistycznawiedzapsychologiczna
funkcjonujenaforumpublicznym.
Nasząuwagęskupimynaroli,jaką
psychologowiesądowiodgrywają
wpodejmowaniuważnychdecyzji
prawnych.
Systemprawnypotrzebuje
psychologówsądowych,którzy
dostarczająopiniizarównodla
cywilnego,jakidlakarnegotrybu
postępowania(Packer,2008).
Wsprawachcywilnychpsychologowie
sądowidostarczająnp.opinii,które
wprocesachrozwodowychmają
wpływnadecyzjedotycząceopieki
naddziećmi.Mogąonitakżeświad-
czyćopotencjalnychszkodach
psychologicznychdoznawanychprzez
pracownikówwdanymmiejscupracy.
Wsprawachkarnychpsychologowie
sądowioceniajązdolnośćludzido
rozumieniaczynów,jakichsiędo-
puścili,orazichzdolnośćdoodpo-
wiadaniaprzedsądem.Systemprawny
zwracasiędopsychologówsądowych
zprośbąodokonanieocenytego,czy
pewneosobystanowiązagrożenie
Psychologiiiżycia
Psychologiawtwoimżyciu
wynikaważna
dlasiebiesamychlubdlainnych.
Rozpatrzmydokładniejtęostatnią
rolępsychologówsądowych.
Trudnoobejrzećwiadomościnie
dowiadującsięokimś,ktopopełnił
przestępstwozużyciemprzemocy.
Przypuśćmy,żeosobatazostała
skazananawięzienieipoodbyciu
karyprzychodzinarozprawę
dotyczącązwolnieniawarunkowego.
Ważnąkwestiąnatejrozprawiejest
pytanieoto,jakwięzieńbędzie
postępowaćwprzyszłości.Jakiejest
prawdopodobieństwo,żeznów
dojdziedoaktówprzemocy?
Wostatnichlatachpsychologowie
staralisiędostarczyćcorazbardziej
dokładnychodpowiedzinatopytanie
(Fabian,2006).Badaniategotypu
częstozaczynająsięodteoretycznej
analizytychczynnikówwżyciuludzi,
któresprawiają,żestosowanieprzez
nichprzemocyjestbardziejlubmniej
prawdopodobne.Badaczedokonują
ważnegorozróżnieniamiędzy
czynnikamistatycznymiidynami-
cznymi(DouglasiSkeem,2005).
Czynnikistatycznetoczynniki
względniestałewczasie(takiejak
płećiwiekwczasiepierwszego
skazania),zmiennedynamiczne
(takiejakkontrolaemocji
inadużywaniesubstancjipsycho-
aktywnych)mogązmieniaćsię
wczasie.Uwzględnienieczynników
dynamicznychwskazuje,dlaczego
ryzykodotycząceokreślonejjednostki
zmieniasięwczasie.Samahistoria
niedostarczatrafnychwskazówekna
temattego,jakdanaosobazachowa
sięwprzyszłości.Ważnejesttakże
wyznaczenietrajektoriiżyciatejosoby.
Kiedybadaczeopracowująnowe
narzędziasłużącedoszacowania
ryzyka,musządostarczyćdowodów,
żetenarzędziaumożliwiająskuteczne
przewidywanieprzyszłychaktów
przemocy.Abytegodokonać,
badaczeczęstośledząlosygruposób
przezpewienczas.NaprzykładWong
iGordon(2006)oceniali918
dorosłychprzestępców(mężczyzn),
którzyodbywalikaręwięzienia
wkanadyjskichprowincjachAlberta,
SaskatchewaniManitoba.Każdy
uczestnikbyłocenianyzapomocą
SkaliRyzykaPrzemocy(VRS–Violence
RiskScale),narzędziamierzącego
sześćzmiennychstatycznych
idwadzieściadynamicznych.Aby
oszacowaćtrafnośćtejskali,badacze
śledzililosyuczestnikówswychbadań
przezkilkalat,chcącprzekonaćsię,
jakczęstobylioniskazywanizanowe
przestępstwapozwolnieniu
zwięzieniaipowrociedospołeczeń-
stwa.Zarównowkrótszymokresie
(po1roku),jakiwdłuższym(po4,4
roku)cimężczyźni,którzyuzyskali
wyższeocenywSkaliRyzyka
Przemocy,częściejbyliskazywaniza
dokonaneponownieprzestępstwa
zużyciemprzemocy.
Wynikibadańtegorodzajusąbardzo
ważne,ponieważpomagają
psychologomsądowymdostarczać
dokładniejszychwskazówek
dotyczącychorzeczeńprawnych.
(NOWOŚĆ!)Wjakisposóbpsychologowieuczest-
nicząwsystemiewymiarusprawiedliwości?(rozdz.1)
Czybadaniesondażowemożewpłynąćnatwoje
postawy?(rozdz.2)
(NOWOŚĆ!)Wjakisposóbtwójmózgokreśla
zaufanie?(rozdz.3)
Dlaczegojedzenieostrychpotrawsprawiaból?
(rozdz.4)
(NOWOŚĆ!)Czyjesteśntypemporannym”czy
ntypemwieczornym”?(rozdz.5)
Jakwarunkowanieklasycznewpływanaleczenie
raka?(rozdz.6)
DlaczegochorobaAlzheimeraniszczypamięć?
(rozdz.7)
Dlaczegoijakludziekłamią?(rozdz.8)
Czyterapiawpływanaaktywnośćmózgu?
(rozdz.15)
Jakmożesznakłonićludzi,byzgłaszalisięna
wolontariuszy?(rozdz.16)
(NOWOŚĆ!)Jakmożeszstaćsiębardziejtwórczy?
(rozdz.9)
Czywrazzwiekiemtwójmózgbędziepracował
inaczej?(rozdz.10)
(NOWOŚĆ!)Wjakisposóbobecnośćinnychosób
wpływanato,jakjesz?(rozdz.11)
Pytania,któreprzytoczyliśmywcześniej,sąprawdzi-
wymipytaniami,zadanyminamprzezprawdziwych
(NOWOŚĆ!)Czymożnatrafnieprzewidziećswoje
studentów,atwoistudenciznajdąodpowiedzina
przyszłeemocje?(rozdz.12)
niepodczaslekturytejksiążki.Pytaniatezbierali-
śmyprzezwielelat.Prosiliśmystudentów:npo-
Dlaczegoniektórzyludziesąnieśmiali?
wiedzcienam,cochceciewiedziećopsychologii”
(rozdz.13)
izamieszczaliśmyproblemy,któreporuszali-głosy
studentów-bezpośredniowtekściewpopularnych
Jakmożemyszczegółowookreślićinterakcje
ramkachPsychologiawtwoimżyciu.Mamy
genówiśrodowiska?(rozdz.14)
nadzieję,żestudencidostrzegąwkażdymztych
przykładów,wjakisposóbidlaczegowiedzapsycho-
Czywypartewspomnieniazatruwająludziom
logicznaprzekładasięnaichcodziennedecyzje.
życie?(rozdz.15)
Psychologiawtwoimżyciu
OtotematyramekPsychologiawtwoimżyciu
(NOWOŚĆ!)Podjakimiwzględamijesteśpodobny
wkolejnychrozdziałach:
dokameleona?(rozdz.16)
Tematksiążki:psychologiajakonauka
XXI
