Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OSOBOWOŚĆ
•Czymyśliszosobiejakoowyjątkowej,niepowtarzalnejosobie?
•Czyjesteśprawietakąsamąosobąjakwiększośćludzi?
•CzyczęstozdarzaCisięprzewidywać,cozrobiszlubczegoniezrobiszwprzyszłym
tygodniulubrokunapodstawieTwojegopoczucia,kimjesteśijakiemaszpoglądy?
•CzyTwoiprzyjacieleirodzinaspostrzegająTwojezachowaniewróżnychokolicz-
nościachjakospójneiprzewidywalne?
Większoćludzizakłada,żeichtypowezachowaniejestgłówniedeterminowane
przezczynnikiwewnętrzne–geny,charaktericechyosobowości–którełącznie
kształtująichprawdziweJa.Rzadkokwestionujemypogląd,żekażdyznasjest
odrębnąosobą,posiadającąJa,któreczyninasodmiennymiodwszystkichinnych.
Alewjakisposóbstajemysiętakąniepowtarzalnąosobą?
Cointeresujące,pytanietozakorzeniłosięwpsychologiidziękipewnejkobiecie,
któraprzezcałeżyciewalczyła,abybyćsobąwświecie,którystalepróbowałjejtego
odmówić.Jakiebyłotojejszokującepragnienie?Chciałabyćuznanazakompetent-
negonaukowca,alezdominowanyprzezmężczyznświatakademickilekceważyłją
zpowodupłci(Calkins,1906,1930;DiFebo,2002).
MaryCalkinsweszładopsychologiitylnymidrzwiami.PodkoniecXIXwieku
żeńskiWellesleyCollegeuznałjązawybitnąwykładowczynięizaproponowałjej
pracęwnowopowstającejdyscyplinie–psychologii–podwarunkiemżeprzejdzie
przeszkolenie,cowtymczasieniebyłorzadkąpraktykąwżeńskichcollege’ach.
Aleznalezienieszkoływyższej,któraprzyjęłabykobietę,niebyłołatwe.Atrakcyjną
możliwościąbyłHarvard,szczególniedlatego,żelegendarnypionierpsychologii,
WilliamJames,chciał,abyzostałajegostudentką.
Istniałatylkojednaprzeszkoda:Harvardnieprzyjmowałkobiet.Jegorektor,Char-
lesEliot,byłzdecydowanymzwolennikiemoddzielnegokształceniakobietimęż-
czyzn,aleustąpiłpodnaciskiemJamesaiinnychczłonkówwydziałupsychologii–
jednakpodwarunkiem,żeCalkinsbędzieuczestniczyławzajęciachnieoficjalnieinie
będziemiałaprawaubieganiasięostopieńdoktora(Harvardnieprzyznawałtytułu
doktorakobietomażdo1963roku!).
Wiosną1895rokuCalkinsukończyłastudiaiswojenowatorskiebadanianad
pamięcią,którestałysięjejrozprawądoktorską,zatytułowanąAssociations:AnEssay
AnalyticandExperimental(Skojarzenia:rozprawaanalitycznaieksperymentalna).
Opracowałatestskojarzeńparami,którystałsięstandardowymtestempamięci.Zbun-
towanyWydziałPsychologiiUniwersytetuHarvardaprzeprowadziłustnąobronęjej
pracyiwniósłpetycjędoRadyWydziałuoprzyznaniejejtytułudoktorafilozofii.
Jamespochwaliłtęobronęjako„najlepszyegzamindoktorski,jakikiedykolwiekodbył
sięnaUniwersytecieHarvarda”.NiemniejRadaodmówiła.RozwścieczonyJames
powiedziałCalkins,żepostępowanieHarvardu„stanowiłowystarczającypowód,
abynakłonićjąiwszystkiekobietydostaniasięrewolucjonistkamipodkładającymi
dynamit”(Furumoto,1979,s.350).Zamiastjednakwysadzićuczelnię,MaryCalkins
dokońcażycianiezmordowaniezajmowałasięnauką,badaniamiipublikacjami.
4
