Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wrelacje.Elementywchodzącewskładjakiegośsystemumogąstanowić
równocześnieskładnikiotoczeniainnegosystemu.
Rozróżniasięsystemyotwarteizamknięte.Pierwszeznichmająprze-
nikalnegranice,przezktórewymienianajestzotoczeniemenergia(infor-
macja).Wprzypadkusystemówzamkniętychtakiprocesniezachodzi.
Systemyotwartewykazujątendencjędopodtrzymywaniaswojegoupo-
rządkowania,czylidoentropiiujemnej,asystemyzamknięte-dodezor-
ganizacji(entropii).
Systemyotwartewymieniająinformacjezotoczeniemnazasadziesprzę-
żeńzwrotnych.Jesttopodstawowaformafunkcjonowaniasystemu,
azarazemjegokontroli.Kontrolatapoleganawłączaniudosystemure-
zultatówpoprzednichdziałań,cowpływanaprzyszłezachowaniasyste-
mu.Sprzężeniazwrotnenazywaneczasemzachowaniamicyrkular-
nymilubprzyczynowościąkolistą.
Zaprzykładsystemuotwartegomożeposłużyćpielęgniarstwo.Społe-
czeństwo,czyliotoczeniesystemu,różnymikanałamiprzekazujeinfor-
mację,żepostępujeprocesjegostarzeniasię,cowrazzpostępemwme-
dycyniepowodujewzrostpopytunausługitypowoopiekuńcze.System
pielęgniarstwareagujenatotworzeniemzakładówpielęgnacyjno-opie-
kuńczych.Wzależnościodskaliwspomnianychprocesówspołecznych
powstajeokreślonaliczbazakładów.Imwięcejjesttakichzakładów,tym
większejestzapotrzebowanienatenrodzajusług.Jesttoopiszkoniecz-
nościuproszczony,ponieważrozmaitychsprzężeńzwrotnychmożna
znaleźćtuwięcej.
Każdysystemnależydosystemuszerszego,zktórymtworzytzw.eko-
system.Systemyuporządkowanehierarchicznie,cooznacza,żekażdy
system,oprócztego,żejestskładowąszerszegosystemu,zawierapod-
systemy.
Elementystanowiącecałośćsystemuwzajemnienasiebieoddziałują,po-
zostającwdynamicznejrównowadze.Elementyiwzajemneoddziaływa-
nia,zwanerelacjami,tworząstrukturęsystemu.Strukturawyznacza
dopuszczalnydladanegosystemuzbiórdziałań.Jeślizmianywtych
działaniachprzekraczajądopuszczalnypoziom,systemulegazniszcze-
niulubprzekształcasięwnowysystem.
Takwięczjednejstronyotoczeniewymagaodsystemuelastycznych
zmian,zdrugiejzaśmusibyćzachowanapewnastałośćstruktury.
Wprzeciwnymraziesystemmożeutracićswojątożsamość.Dozachowa-
niasystemukoniecznejestutrzymaniedynamicznejrównowagi,przy
czymobowiązujezasada,żemałezmianywstrukturzesystemuprowa-
dządomałychzmianwzachowaniusięsystemu.
22