Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Szczególneznaczeniedlazdrowiamazjawiskonazywanekonfliktem
ról.Pojawiasięonowtedy,gdyjednostkaniejestwstaniesprostaćocze-
kiwaniomśrodowiskazwiązanymzodgrywanąprzezniąrolą.Interakcje
stająsięwtedynieprzewidywalneizakłócone,aichcelezagrożone.Jeśli
np.matkalubojciecnieradząsobiezodgrywaniemswoichról,toproces
wychowawczywrodziniezostaniezaburzony.
Wliteraturzepsychologicznejopisujesiętrzygłówne(niejedyne)typy
konflikturólspołecznych(H.R.WinefieldiM.Y.Peay,1986):
konfliktmiędzyrolami-dochodzidoniegowtedy,gdyróżnerole
wtejsamejsytuacjiwyznaczająsprzecznezesobązachowania,np.
pielęgniarkajestreprezentantemplacówkiochronyzdrowia,ajedno-
cześnieodgrywarolęrzecznikainteresuswojegopacjenta,co,jakwia-
domo,możebyćprzyczynąkonfliktu;
konfliktwewnątrzroli-wynikaongłówniezniespójnościoczeki-
wańotoczenia,np.pielęgniarkapragniepoświęcićwięcejczasupa-
cjentom,alejestzmuszanadoczasochłonnegotworzeniacorazwięk-
szejilościdokumentacji;
konfliktmiędzyroląaosobowością-czasemodgrywaniedanejroli
związanejestzzachowaniami,którerozmijająsięzosobowościąjed-
nostki;np.wielerólwtzw.zawodachopiekuńczychwymagałatwości
wnawiązywaniukontaktówzludźmi,aosobiezintrowertyczną(wy-
cofującąsięzkontaktów)osobowościąmożetosprawiaćtrudności.
Dopoważnegokonfliktudochodziwtedy,gdyjednostkajestczłonkiem
różnychgrup,którychnormyprzeciwstawne.Prowadzitodopoważ-
negozaburzeniatożsamościjednostki.Szczególniedotkliweskutkimoże
miećodgrywaniewieluniespójnychisprzecznychról.Opróczobniżenia
własnejsamoocenyjednostkaryzykujetakże,żejej%podwójnatożsa-
mośćDzostaniezdemaskowana,conarazinadezaprobatęiutratęspo-
łecznegozaufania.
Wśrodowiskupracyczęstympowodemkonfliktówsprzecznenakazy
dotycząceodgrywaniaroli,wydawaneprzezróżnychczłonkóworgani-
zacji.Wniektórychrozbudowanychprzedsiębiorstwach,wktórychjest
wieluzwierzchnikówiwielerównorzędnychstanowisk,jesttoelement
specyficznegoklimatu.
Obrakuakceptacjirolimożnamówićwtedy,gdyjejodgrywaniepozo-
stajewsprzecznościztrwałyminastawieniamijednostki,coczęstojest
skutkiemprzykrychdoświadczeńzwiązanychzdanąrolą.Jednostka
zmuszonadoodgrywaniaroliwbrewswoimpreferencjommożewspo-
sóbtrwałynieakceptowaćsiebie.Wiążesiętozewentualnymizaburze-
niamiemocjonalnymilubpostawamiaspołecznymi.Drastycznymprzy-
31