Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Analogicznyprzykładstanowireakcjapacjentówzchorobąnowo-
tworową,którzypoddawanichemioterapii.Częstosamowejściedo
pomieszczenia,wktórymodbywasięchemioterapia,powodujewy-
stąpienienudnościiwymiotówjeszczeprzedrozpoczęciemzabiegu.
Efekttenzwiązanyjestwłaśniezwarunkowaniemklasycznym-działa
skojarzeniewytworzonemiędzypobytemwokreślonymmiejscuawy-
stępującymipozabieguchemioterapiiprzykrymiskutkamiubocznymi.
Możliwajestsytuacja,wktórejreakcjawarunkowawywoływanabędzie
przezbodzieczbliżony(podobny)dobodźcawarunkowego.Naprzy-
kład,jeśliosobanauczysię,żedźwiękwiertładentystycznegowywołuje
ból,topodobnydźwiękbędziewywoływałsamąreakcję.Generaliza-
cjabodźca,bootymzjawiskumowa,możezachodzićwobrębiejednej
modalności,aletakżewobrębiebodźcównależącychdoróżnych
modalności.Zasprawąwarunkowaniaklasycznegoorganizmuczysię
znaczeniabodźcówneutralnych.Jeślijednakokazujesię,żebodziec
warunkowyprzestajesygnalizowaćnadejścieznaczącegozdarzenia,
utrwalonareakcjawarunkowaulegawygaszeniu,czylistopniowemu
zanikowi.
Warunkowanieinstrumentalnezachodziwsytuacji,gdyzachowanie
dowolnepodlegazwrotniewpływowikonsekwencjitegozachowania.
Wyróżniasięczteryrodzajerelacjimiędzyzachowaniemajegokonsek-
wencjami:
1)wzmocnieniepozytywne,
2)wzmocnienienegatywne,
3)kara,
4)wygaszanie.
Zewzmocnieniempozytywnymmamydoczynieniawtedy,gdy
konsekwencjezachowaniazwiększająprawdopodobieństwojegowy-
stąpieniawprzyszłości.Jakowzmocnienienegatywneokreślamy
sytuację,kiedydanareakcjapozwalauniknąćprzykrych,awersyjnych
konsekwencji,cozwiększaprawdopodobieństwowystąpieniategoza-
chowaniawprzyszłości.Przykłademmożebyćsytuacja,kiedyzażycie
przezchoregolekarstwazapobiegawystąpieniuprzykrychdolegliwości.
Karąjestkażdakonsekwencjazachowania,którazmniejszapraw-
dopodobieństwopojawieniasiętegozachowaniawpodobnychwarun-
kachwprzyszłości.Wygaszaniedotyczysytuacji,gdypowystąpieniu
20