Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Początkiirozdrożapsychologiimyślenia
psychologiijestsubstancjamyśląca(1911,s.23).Atobyłainterpretacja
jużwyraźnieontologiczna.Wydajesięjednak,żewodróżnieniuzarów-
noodOttoKlemma,jakiL.J.Pongratza,OswaldKülpemyślałwkatego-
riach,którychkorzenieodnaleźćmożnawimpulsachepokioświecenia,
któreuwzględniałtakżeE.Kant.Tymczasem,wkonwencjiheurystycz-
nejpowiemy,żeunikającrozstrzygnięćdotyczącychspecyfikimyślenia
wperspektywieontologicznej,ograniczymysiędoperspektywyepiste-
mologicznejipowiemy,żenawet,jeżelimyślenieświatanietworzy,to
jednakjegodziełemjestobrazświata,jakimydlanassamychwcorazto
innychokolicznościachtworzymy.Wtakiejperspektywie,możnaprzyjąć,
żezamiastodpowiedzinatemattego,czymjestmyśleniewperspekty-
wieontologicznej,zarównopoznawczo,jakipraktycznie,ważniejsząjest
naszawiedzanatemattego,wjakisposóbmyślenietworzyswojedzieła,
obrazyświata,wktórymfunkcjonuje,gdyżwnimistnieje.
Külpe,zarównopodczasstudiów,jakipóźniej,podczaspracywUni-
wersyteciewLipsku,miałmożnośćzapoznaniasięszczegółowozroz-
wojembadańwtymUniwersytecie,którewłaśnietutajdoprowadziłydo
powstaniapsychofizyki,aniebawemtakżepsychofizjologiiorazpsycho-
logii.KiedymówimyopsychofizycemamynamyśliGustawaTeodora
Fechnera(1801-1887),zwykształcenialekarzaifizyka,któregozasługą
byłokońcowesformułowanietzw.prawaWebera-Fechnera,któreopi-
sujezwiązkimiędzyodbiorembodźcówipowstawaniemwrażeń.Po
przyjściudoLipska,wroku1875WilhelmaWundta,poszerzeniuuległa
problematykaprowadzonychtutajbadańeksperymentalnych,którejed-
nakniewykraczałypozaramypsychofizjologii.Swoistepodsumowanie,
wyników20latpracyWundtaijegowspółpracownikówwtymUniwer-
sytecie,zostałozaprezentowanewpracyWundtaGrundrissderPsycholo-
gie,porazpierwszyopublikowanejwroku1896,apóźniejwielokrotnie
wznawianej(takżepoIIwojnieświatowej).Książkaopisujeproblematykę
wrażeń,spostrzeżeń,uczuć,rozwojupsychicznegoorazproblemypsy-
chologicznychprawlubprawidłowości.Niezawierajednakinformacjina
tematmyślenia.Tostwierdzenienieznaczyjednak,żeWundt-wswojej
rozległejwczasieitematyczniezróżnicowanejtwórczości-myśleniem
sięniezajmował.Natentematbędziepisałdopierowpracachpóźniej-
szych,kiedyjegonaukowezainteresowaniawykroczyłyjużpozagranice
psychofizjologii.Natematmyśleniabędziesięwypowiadał,wprawdzie
33
