Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SŁOWNICTWOOCENIAJĄCEWRECENZJACHLITERACKICH
Zatemuznaniekrytykaipozytywnąocenęzyskujątepowie-
ściowekreacje,któreskonstruowanezostałyzzasadąprawdopo-
dobieństważyciowego.Wyrażenia„prawdopodobieństwożycia”,
„prawdażyciowa”konotująpożądanecechyautentycznościina-
turalności,jakwponiższychprzykładach:
[22][…]jakdalecezręcznieużywapaniOrzeszkowawkreśleniupostaci
małychidrobnychszczegółów,którejednakżedajątympostaciomod-
powiedniąplastykę,pozóriprawdopodobieństwożycia,aczytelnikowi,
pomagajądoprzedstawieniaichsobieniemalwidomie(Szkice1,s.186).
[23]Zinnychwzględówcharakterymęskiesąutrzymane.Jestwnich
prawdażyciowa;niedeklamują,alemówią,imyślą,każdyposwojemu
(Szkice1,s.186).
Pozytywnąocenęwnosząprymarniewartościująceokre-
ślenia(przymiotnikiiprzysłówki)zpolawartościestetycznych
(np.piękny,śliczny,wspaniały,najlepszy)orazodczuciowych(np.
szczęśliwie):
[24]Takimdobrymduchem[…]dlaSłabeckiego[jest]siostra,owaślicznie
pomyślanaRyta[…](Szkice1,s.185).
[25][…]takiżiTazio,aStaśKloński,gdysięrozmacha,bywastraszliwyjak
nosorożec.Pięknetorysyiautorkazdajesięzzamiłowaniemjewskazy-
wać(Szkice1,s.185).
[26][…]topostacizarównopomyślanejakiutrzymaneszczęśliwie(Szki-
ce1,s.180).
[27]Postaćwspaniaławswojejgrozie,wysocecharakterystycznaijedna
znajlepszych,jakieautorstworzył(Szkice1,s.309).
WjęzykuliterackichrecenzjiSienkiewiczadajesięzauważyć
obecnośćsłownictwazzakresumalarstwa7,np.formczasowniko-
wychprzenośnienazywającychczynnośćpisaniatypu:malować,
kreślić,rzeczownikówodnoszącychsiędoświataprzedstawionego:
malowidło,obraz,rysunek.Słownictwotokonotujewartości,ważny
jestjednakbezpośrednikontekstichużycia.Wprzykładzie[28]
słownictwomalarskiesłużypozytywnejocenie.Mamytunamyśli
nietylkorzeczownikrysunek,lecztakżedookreślającegoipozy-
tywniewartościująceprzymiotniki:delikatny,pewny,subtelny:
7ZwiązkipisarstwaH.Sienkiewiczazmalarstwemzostałyjużczęścio-
woopisane,zob.m.in.Widerman1969;Mocarska-Tycowa1996.
—21—
