Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI:WOKÓŁJĘZYKAISTYLU
[18][…]potężnaobrazowość,leżącatuznaturyrzeczywpomyśle,zmar-
niaławwykonaniuzpowodusłabejibladejformy(Szkice2,s.8).
[19]Zresztąpowiastkaniezła,lubojęzykczęstokroćwadliwy(Szkice
2,s.61).
NiebrakujewrecenzjachSienkiewiczauwagdotyczących
strictepoprawnościjęzykowej.Orzeszkowejwytykapisarzfor-
męlubiałem[20],Słowackiemubłędyskładniowe[21].Wskazanie
błędnych,niewłaściwychsformułowańzawierawsobieocenęja-
kościjęzyka.Otointeresującenascytaty:
[20][…]codopoprawnościjęzyka,możnabywytknąćniektóre,nielicz-
nezresztąusterki.Taknp.forma„lubiałem”,którejwszędzieużywapani
Orzeszkowa,jestbłędna.Formaczęstotliwasłówwystępujewprawdzie
zespójkąa,aleodsłowa„lubić”formaczęstotliwanieistnieje,itd.(Szkice
1,s.180).
[21]„[…]aletywiesz,oPanie,żeformadiamentowaułożyłasięzżywych[?],
awodypoczęłysięlaćzruchomych[?],lekkozwiązanych[?]iuczącychsię
równowagi[?],anaglobiewszystkobyłoiprzemianą”.
Pytamy,gdziesąsubiektydopredykatów:„żywych,lekkozwiązanych
iuczącychsięrównowagi”idoczegomogąodnosićsiętewyrażenia?
(Szkice1,s.214).
20FABUŁA
2010KONSTRUKCJAPOSTACi
Istotnyelementwrecenzjidziełaliterackiegostanowiłaoce-
nafabuły.Ważnybyłzarównowybórtematuutworu,jakispo-
sóbkształtowaniaprzedstawionejrzeczywistości—szczegól-
niezaśdobórbohaterów,ichtypów(Żabski1979:156).Zgodnie
zpoetykąrealistycznąobowiązującąwdobiepozytywizmu
prezentowanewpowieścizdarzeniaipostacipowinnypodlegać
zasadzieprawdopodobieństważyciowego.Zasadatastanowiła
jednozkryteriówocenydzieła,oczymzaświadczanastępująca
wypowiedźH.SienkiewiczapochodzącazrecenzjiPanaGraby
E.Orzeszkowej:„Chodzioto,czycharakterywystępującewopo-
wiadaniuniewychodzązgranicmożliwościiczyrazpostawio-
ne,utrzymanesązprawdąpsychologicznąprzezcałyprzebieg
zdarzeń?”(Szkice1,s.180).
—20—
