Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI:WOKÓŁJĘZYKAISTYLU
30AUTOR
Jakwspomniano,oceniewartościartystycznejdziełaniejed-
nokrotnietowarzyszyłyuwagiodnoszącesiędoautorarecenzo-
wanegodzieła.Oczywiście,ocenętalentuizdolności,możnabyło
wnioskowaćzopisusamegoutworu.JednakżeSienkiewicznie
unikałbezpośrednichsądówotwórcy.Iwtymprzypadkuoceny
formułowanebyłynaogółprzezsłownictwoopisująco-wartościu-
jąceiokreśleniaperyfrastyczne.Pozytywnieocenianypisarzto:
niezłymajster,prawdziwytalent,realista,artysta,malarz.Dookre-
ślającerzeczownikowenazwyprzydawkiskalowałyocenę.Funk-
cjętęmogłypełnićfrazeologizmy—byćczystejwody[40],byćonie-
bolepszym[41]—takzmodyfikowane,byintensyfikowaćocenę:
[38]Przeciwnie:narzemioślesięznacie,panieBałucki,znaćwwasnie-
złegomajstra[…](Szkice1,s.227).
[39]ZresztąFeuilletjesttoprawdziwytalent(Szkice1,s.245–246).
[40]Jesttorealista[B.Prus]najczystszejwodynawetipodtymwzglę-
dem(Szkice1,s.296).
[41]Feuilletzanadtojestartystą,abymiałtakdopasowywaćosobydo
myśli,jakbytylkodlaobjaśnianiadanegoprzykładu.Ztegowzględuwyż-
szymjestocałeniebonp.odDumasa-syna(Szkice1,s.246).
Nauwagęzasługująjeszczedwacytaty.Jeden[42]pochodzi
zrecenzjidorobkuB.Prusa,wktórejH.Sienkiewicznazywaau-
toraLalki„malarzemszkołyflamandzkiej”.Zestawianiepisar-
stwazmalarstwemwłaściwebyłoLitwosowi.Zregułysłużyło
pozytywnemuwartościowaniuliteratury.Takjestiwtymprzy-
padku.Peryfraza„malarzzeszkołyflamandzkiej”konotuje:wy-
sokąjakość,talent’:
[42]Wtymrealiście[B.Prusie],wtymmalarzuzeszkołyflamandzkiej
siedzipoeta,którypodwzględempięknościnaturyrozmarzasięiwtedy
czujemocnoimalujeprześliczniestosuneknaturydoczłowiekażyjące-
gozniąblisko(Szkice1,s.299).
Drugicytat[43]pochodzizrecenzjiGeneziszDuchaJ.Sło-
wackiego.H.Sienkiewicznegatywnieoceniłtojednozostatnich
dziełwieszcza.Nicwięczaskakującego,żekrytyczneuwagido-
tyczyłyisamegopoety.Coprawda,recenzentzuznaniempisze
—24—
