Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI:WOKÓŁJĘZYKAISTYLU
frekwencję,prędkość)(Nagórko1987:80).Ponieważpercepcja
przestrzeninależydoelementarnychdoświadczeńpoznaw-
czychczłowieka,określeniaparametrycznestałysiępodstawą
użyćprzenośnych(Krzeszowski1994;Lakoff,Johnson1988;
Piętkowa1991).
10FIZYCZNEWŁAŚCIWOŚCIPRZEDMIOTÓW
1010DUŻY(WIELKI)—MAŁY
Analizyrozpoczniemyodomówieniaformsuperlatywnych
utworzonychodprzymiotnikówwskazującychnawielkośćiwy-
sokość,czyliodparwyrazówduży(wielki)5—małyiwysoki—ni-
ski.WXIXwiekuleksemdużyprymarnieznaczył:duży,wielki,
wysokiegowzrostu’(Ziembińska2015:55).Znaczenieprzymiot-
nikawielkibyłoszersze,wyrażałprzedewszystkimwiększysto-
pieńnatężeniadanejcechy.Słownikwarszawskidefiniujewielki
jako:odznaczającysięznacznemirozmiarami,niemały,duży,
potężny,olbrzymi,kolosalny,niezmierny,ogromny’(hasłowielki
SW).Wtymsamymczasieprzymiotnikduży,podobniejakwiel-
kizaczęływystępowaćwznaczeniuprzenośnym:intensywny,
przekraczającyprzeciętną,zwykłąmiarę’istopnioworozsze-
rzaćswojepoleznaczeniowe.Liczneegzemplifikacjeużyćsuper-
latywunajwiększypotwierdzajątenoweznaczenia:
•:mającydużerozmiary’:„Ależoto,kiedysumajużbyła,po-
częłosięspierać,jakwielkimabyćszpital.—Jaknajwięk-
szy!”(Chw2,s.4);
•:znacznypodwzględemilości,liczby’:„Owszem,największą
sumęszyderstwnagłowymłodychpoetówrzucająmłodzi”
(Bez,s.20–21),„którychinteresemjestpobieraćzapłatęod
jaknajwiększejliczbyosóbposzukującychzajęcia,nie
5
Whistoriipolszczyznyspornabyłakwestiapochodzeniakompara-
tiwuwiększy;Słownikwileński,takjaksłownikLindego,zastopieńwyższy
leksemudużyuznajeduższy,formęwiększydefiniujejakostopieńwyż-
szyleksemuwielki.NatomiastwSłownikuwarszawskimwiększytostopień
wyższyzarównoprzymiotnikaduży,jakiwielki.Więcejnatentematzob.
Ziembińska2015:56–57.
—32—
