Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Strefaprzewodząca
(generacje10-160)
Strefaprzewodzącasięgaoskrzelikówkońcowych,
tojest16.generacjidrzewaoskrzelowegoiodpo-
wiadazadostarczeniepowietrzadotychczęści
płuc,wktórychodbywasięwymianagazowa.
Jejsumarycznepoleprzekrojujestwielokrotnie
mniejszeodstrefywymiany,cowiążesięzwięk-
sząprędkościąiturbulentnymcharakteremprze-
pływupowietrza.Powodujetozwiększenieopo-
rówoddychaniawtymobszarzewstosunkudo
dolnychdrógoddechowych.Jeżeliprzyjmiemy,że
średnicaoskrzelagłównegow1.rż.wynosi4mm,
tojednomilimetrowyobrzękspowodujezmniej-
szeniepolaprzekrojuo75%i16-krotnywzrost
oporuprzyprzepływielaminarnym,a32-krotny
przyprzepływieburzliwym.Wwiekuszkolnym,
kiedyśrednicaoskrzelagłównegosięgaokoło8
mm,przyjednomilimetrowymobrzękupolepo-
wierzchnizmniejszasięo44%,aoporywzrastają
odpowiedniojuż„jedynie”3-i5-krotnie.
Rycina1.4.Poleprzekrojudrógoddechowych
wzależnościodichgeneracji.
Budowahistologicznatchawicyioskrzelijest
podobna.Błonaśluzowapokrytajestnabłonkiem
wielorzędowymurzęsionym.Opróczkomórek
urzęsionychodpowiedzialnychprzedewszyst-
kimzatransportśluzowo-rzęskowywystępują
tutajkomórkikubkowe,surowicze,ziarniste(en-
dokrynowe,neuroendokrynne)orazpodstawne.
Komórkipodstawnestanowiąpulękomórekpro-
genitorowych,zktórychpowstająinnekomórki
nabłonka.Specyfikawiekudziecięcegodotyczy
głównieliczbykomórekziarnistychikubko-
wych.Komórkineuroendokrynnebardzolicz-
newżyciupłodowym,aichliczbazmniejszasię
stopniowopourodzeniu.Takżeliczbakomórek
kubkowychjestwielokrotniewiększaunowo-
rodkówiniemowlątniżudorosłych.Uczłowieka
dorosłegostosunekliczbykomórekurzęsionych
dokubkowychjestbardziejkorzystnyiwynosi
wwarunkachprawidłowychod5do1.Zawy-
dzielanieśluzuodpowiadajągłówniegruczoły
śluzoweznielicznymikomórkamisurowiczymi,
znajdującesięwbłoniepodśluzowej.Liczbagru-
czołówśluzowychmożewynosićnawetdo17na
mm2unajmłodszychdzieci,podczasgdyudo-
rosłychjedynie1namm2.Wydzielinagruczołów
śluzowychpokrywapowierzchnięnabłonka,
umożliwiającruchrzęsekitransportzawieszo-
nychwśluziezanieczyszczeńwkierunkujamy
ustnej.Jegoskładniejestjednorodny.Bardziej
płynnawarstwaśluzu,nazywanazolem,otacza
bezpośredniorzęski,podczasgdynapowierzch-
niznajdujesięwarstważelu,będącawydzieliną
owiększejlepkości.
Zaburzeniajakościiproporcjiwydzielane-
gośluzuoróżnejlepkościmogąwpływaćna
transportśluzowo-rzęskowy,którydokładniej
zostałopisanywrozdziałachdotyczącychze-
społudyskinetycznychrzęsekimukowiscydozy.
Stanem,wktórymmożerównieżdochodzićdo
zaburzeńtransportuśluzowo-rzęskowego,jest
odwodnienie,gdziezmniejszasięwarstwazolu,
arzęskizatopionewżeluniemogąsięefektyw-
nieporuszać.Zwiększenieilościzolu,związane
np.zhipersekrecjąśluzuwskutekstosowa-
nialekówwykrztuśnych,skutkujenatomiast
10BUDOWAICzYNNOŚćUKłADUODDECHOWEGO
8