Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
OłenaŁucyszyna,MaciejSt.Zięba
wymwdwóchopracowaniachzczęściII:K.KosioraiM.St.Zięby
(ad:T’oegye).Jestteżelementemnieusuwalnymwszystkichopracowań
zawartychwczęściIII,dialogiczno-praktycznej.
Wieleartykułówkoncentrujesięnaaspekcietwórczościpodmiotu.
PrzeczytanepokoleiartykułyJ.Zawadzkiego,A.StępnikaiM.J.Gon-
tarskiegopokazują,jakewoluowałopojęcietwórczościiinnowacji.
Wpierwotnymtaoizmie(Laozi)twórczośćjestczystąodtwórczością
(replikązastanego,bezinnowacji)(artykułJ.Zawadzkiego).Wtaoizmie
zaawansowanym(praktycznym,inspirowanymdziełemZhuangzi)oraz
wzenie(buddyzmiezsilnymiwpływamitaoizmu)jestona-pojętajako
wyższaumiejętność(A.Stępnik)albojakowewnętrznywarunekrze-
czywistejinspiracji(M.J.Gontarski)-zinternalizowanymsposobem
spontanicznego(bezrefleksyjnego,alenienawykowego)reagowania
nasytuację.Podobneujęcieznajdziemy,czytającartykułosztukach
walki(St.Tokarski-W.Sikorski)orazopracowanieoKrishnamurtim
(A.B.Jagiełłowicz).Dopieroczytanerazemtewszystkieopracowania
dająnamjakieśwyobrażenieotypowymdalekowschodnimiindyjskim
podejściudotwórczości-iojegopewnejzachodniejinterpretacji.
Nieobecnośćmotywacjiwłasnejstajesiękryteriumautentyczności
działaniapodmiotowego.Jesttojakbymistycyzującywariantidei
bezzałożeniowości-pełnegodystansupodmiotupoznającegoświat,
reagującegonańiprzekształcającegogo,dosamegosiebie,jakonosi-
cielatreściswychuprzednichaktówpoznawczychitd.,czylidoswych
wcześniejszychujęćinnychelementówtegożświata.
Czymożnajednakmiećpełnydystans?Każdyautorwtekstachczy-
tanych,cytowanychianalizowanychchcewidziećswojąwizjęświata.
Tylkocałkiemnzimny”historyk,Eliotowskinwychudłyadwokat”
(por.Eliot,1975:88)możezachowaćwpełnidystans.Wkażdymzaś,
ktopodchodzidofilozofiizpełnymzaangażowaniem,pozostaniecoś
ztego,copoznał.NawetjeślijegootwarciebędzietylkopostawąW.Ta-
tarkiewicza,żenabybadaćEpikuratrzeba[czasowo]staćsięepikurej-
czykiem”(por.Tatarkiewicz,1986:54)(czylioceniaćteoriefilozoficzne
wedleichwłasnychzałożeń).Wszystkieważkieinterpretacjefilozoficzne
światasąwerbalizacjąjakiegośpodstawowegodoświadczenia,pierwot-
nejintuicjifilozofawypływającejzsamejjegoistoty.Historykfilozofii,
jeślirzeczywiściewnikawtakieintuicje,niemożepozostaćnietknięty,
nienaruszony-niejestimpregnowanynacoś,codotykajegoistoty.
