Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
zwiększającejsięichrolispołecznejipolitycznej.Interaktywnefunkcjonowanie
mediówtoskutekstworzenia,otwarciaiposzerzeniadostępudoprzestrzeni
publicznejdlaludzi,którzyuprzedniobyliwpisanijakobierniodbiorcywjed-
nostronnyodbiórkomunikatównadawanychprzezinnego(czy„WielkiegoIn-
nego”)ipozbawienimożliwościekspresjiikreatywności,awięcmożliwości
realizacjiswejpodmiotowości.Celtenzostałwpewnymstopniuzrealizowany
dziękinowoczesnymsposobomkomunikowania.Jednakwrazzosiągnięciem
tegocelupojawiłsięspontaniczniefenomenodwrotny–interpasywność.
Interaktywnośćwymagapodejmowaniaokreślonychdziałańzapośrednic-
twemrelacjidoczegoślubkogoś,bywykonaćokreślonezadanielubspełnić
obowiązek.Interpasywnośćnatomiastpozwalazaniedbaćokreślonedziałania,
byzrobićcośzupełnieinnego,alboteżpozostaćzupełniepasywnym.Warun-
kiemzaistnieniainterpasywnegostosunkujestwięcposiadanieczegoślubko-
goś,co(kto)zamiastnaswykonazaniedbanąprzeznasczynność.Jakkolwiek
interpasywnośćnienależydopojęćszerokoznanych,tojestonaznaczniebar-
dziejwszędobylska,niżmożnapodejrzewać.SlavojŽižekiRobertPfaller
omawiająliczne,mniejlubbardziejniecodzienneprzykładyinterpasywności.
Towarzyszynamonajednakczęściej,niżprzypuszczamy.Naszainterpasyw-
nośćcodziennaprzejawiasięwnaszychrelacjachdoróżnychprzedmiotów
iosób,np.donaszychbliskich,doautorytetówżyciapublicznego,atakże
–nadewszystko–dopostaciżyciapolitycznego,duchowegoipraktycznego,
funkcjonującychwprzestrzenipublicznej.
Przejawiasięonanaprzykładwnaszymstosunkudolekarzy,którzyczęsto
funkcjonująwświadomościludzkiejjakoktoś,ktomazadbaćonaszezdrowie
–zanasibeznaszegoznaczącegoudziału.Podobnieinterpasywnybywanasz
stosunekdonauczyciela,októrymsądzimy,żemaobowiązekwyposażenia
uczniawokreślonąwiedzębezjegostarań.Przejawiasięwnaszychrelacjach
dokapłana,odktóregospodziewamysięwykonania–zanasiwnaszymimie-
niu–określonychczynnościsprzyjającychnaszemuzbawieniu,zazwyczajpod
warunkiemwykonanianiezbytabsorbującychgestów.Ujawniasięrównież
wnaszymstosunkudofunkcjonującegowmediachkomentatorapolitycznego,
odktóregozazwyczajoczekujemy,że–zanasiwnaszymimieniu–sformułuje
iwyraziocenęrzeczywistościpolitycznej,zwalniającnasztegozadania,choć
odpowiedniaaktywnośćwtejsferzejestwnaszyminteresie.
Istotneznaczeniemafakt,żeinterpasywnymrelacjomtowarzyszyzazwyczaj
wymianaokreślonychdóbr;zazwyczajjesttobezpośrednialubpośredniawy-
mianapieniądza.Sądzimywięc,żeopłaciwszylekarza,nauczyciela,kapłana,
politykaczykosmetyczkę,skuteczniejnakłonimyichdowykonaniaczynności
lubzadańleżącychwnaszyminteresie,któreznaturyrzeczysąnaszymobo-
wiązkiemwobecsiebiesamych.Komodyfikacjastosunkówspołecznychsprzyja
nasilaniusięzjawiskainterpasywności,aletakżeodwrotnie:poszerzaniesię
sferyinterpasywnościsprzyjarozwojowikomodyfikacjistosunkówspołecz-
nych.
