Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
jakproboszcz,którytraktujeichjakgrzesznebarankistojące„owieleniżej”od
świętościucieleśnionejwjegoosobie.Każdatyraniapaństwowa,nawetta
(araczejzwłaszczata!),którąpostrzegasięjakonamaszczonąprzezprawonatu-
ry,aostatecznieprawoBożeczyniezłomneprawadialektyki,prędzejczyź-
niejbudziwpoddanychodruchprotestu.Tenludzkiodruchwobroniewłasnej
indywidualnejczykolektywnejpodmiotowościobaliłjużniejednoimperium.
Każdawspólnotamożefunkcjonowaćnadwasposoby:poddyktandoauto-
rytarnegoojca,szefa,dyrektora,proboszcza,przewodniczącego,przywódcy,
wodza,hegemonalubeksperta,którynadajejejceliutrzymujejejjednośćza
pomocąnarzuconegowszystkimdogmatu.Alemożeteżfunkcjonowaćnazasa-
dziedopuszczaniadogłosu,namniejlubbardziejrównychprawach,każdego
członkadanejwspólnoty,nawettychstojących„owieleniżej”niżprzywódca
ipozwalaniamunaudziałwprocesiedefiniowaniatożsamościwspólnoty,celu
jejistnieniaikierunkujejrozwoju.Takawspólnotaosiągaswąjednośćwdro-
dzenegocjowanegokompromisu.
Jednośćkażdegoidentyfikowalnegoorganizmuspołecznego,wielkiegoczy
małego,możnaosiągaćnatedwaprzeciwstawnesposoby.Wskazanażnica
międzynimidotyczywszelkichformżyciaspołecznego,małychiwielkich:
rodziny,parafii,redakcjiczasopisma,gminy,atakżepaństwaikoalicjipaństw.
Moc,któraobalapróbynarzuceniajednościsiłą,tkwiwludziach.Ludzie
bowiempragnądoświadczaćswejpodmiotowościpodługwłasnegorozumu.
Pragnienietojestszczególniesilnezwłaszczawtedy,gdyprzestrzeńtegodo-
świadczaniajestimodbieranawbrewichwoli.Innymisłowy,źródłostabilności
wspólnotludzkichprędzejznajdziemyniewzamknięciuprzestrzenizapomocą
narzuconegodogmatu,leczwtakimjejotwarciu,dziękiktóremujednostkizy-
skająmożliwośćkształtowaniasiebieisamejtejprzestrzeniodpowiedniodo
własnychwyobrażeńotym,kimijakchcąbyć,atakżeotym,jakwinnawyglą-
daćprzestrzeń,wktórejpragnąsięporuszać.
Interpasywność
Agonistycznerozumieniespołeczeństwaznajdujedialektyczneuzupełnienie
wpojęciuinterpasywności,którąnależyrozumiećjakoprzeciwieństwointerak-
tywności
10.Interaktywnośćznanajestjakopojęcieteoretyczneirealnezjawisko
społeczne,którepojawiłosiędziękitechnologicznemurozwojowimedióworaz
10Pojęcieinterpasywności,jakoodwrotnośćinteraktywności,zaproponowałaustriackiuczony
RobertPfaller.Szerzejnatentematpor.S.Žižek,Przekleństwofantazji,przeł.A.Chmielewski,
Wrocław2001.Portakżenp.R.Pfaller,LittleGesturesofDisappearance:Interpassivityandthe
TheoryofRitual:www.csudh.edu/dearhabermas/interpassbk01.htm