Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
QuébeciQuébécois.Ideologiedążeńniepodległościowych
celemruchów.Ruchy,którychcelstanowizmianastruktur,nazywatenautorruchami
społeczno-politycznymi87,zaśCharlesTilly„narodowymiruchamispołecznymi”.Tilly
rozumiejejako„długotrwalewyzwanierzuconewładzompaństwowymwimieniu
ludności,którawporównaniuzpaństwemmaniewielkąwładzęformalną88.Biorąc
natomiastpoduwagękryteriumhistoryczne,Sztompkawyróżnił„dwaichobszerne
rodzaje,odgrywającenajwiększąrolęwhistoriiwspółczesnej”89.Sątostareruchy
społecznei,jaknazywajeClausOffe90,noweruchyspołeczne.Takzwanestareruchy
dominowaływewczesnychfazachnowoczesnościiskupiałysięgłównienainteresach
ekonomicznych.NoweruchysącharakterystycznedlaostatnichdekadXXwieku
istanowiąnowąjakośćwobszarzeruchówpolitycznychspołeczeństwdemokratycz-
nych,łamiącątradycyjnepodziałyspołeczne.Noweruchyspołeczne,zwaneteżno-
wymparadygmatem91,mająpodłożegłówniekulturowe,abiorącychwnichudział
łączy„przywiązywaniewagidotychsamychproblemówspołecznychiwspólnareak-
cjananie”92.Podstawowepolaichaktywnościnatomiast„przejawiająsięwzaintere-
sowaniuterytorium,światemżycia”[...],otoczeniemsąsiedzkim,miejskimśrodowi-
skiem,dziedzictwemkulturalnym,etnicznym,narodowym,językowymitożsamością
wtychzakresach;fizycznymiwarunkamiżyciaiprzeżyciagatunkuludzkiegojako
całości.Owezainteresowania[...]mająwspólneźródłowpewnychwartościach.[...]
Najbardziejznaczącymiwśródtychwartościsąautonomiaitożsamość[...]jakoprze-
ciwstawieniemanipulacji,kontroli,zależności,biurokratyzacji,itp.”93.Ruchytesą
zdecentralizowane,nieposiadająsztywnejorganizacji,aichczłonkowierekrutująsię
zżnychgrupiklas.Wswojejdziałalnościużywająśrodkówlegalnychaczniekon-
wencjonalnychiniesformalizowanych.Przestrzeńdziałaniatychruchówjest„obsza-
rempolitykinieinstytucjonalnej”,czyliprzyzastosowaniuprawomocnychśrodków
dążądoosiągnięciacelówistotnychdlaszerszejzbiorowości94.
Któryparadygmatwypełniająquebeckieprzemianyostatnichdziesięcioleci?Pozo-
stajetakżepytanieouczestnictwomieszkańcówprowincji,wszczególnościQuébé-
cois,wszerokorozumianychruchachspołecznych,wjakimstopniujestonorzeczywi-
ste,awjakimtotylkomasowośćsympatii,zwanaprzezHechtera95syndromempasa-
żeranagapę96.
Niniejszapracajestpierwsząwpolskiejliteraturzeprzedmiotupróbązaprezento-
waniadziejówzłożonegosplotuspołeczno-politycznychproblemówQuebecu.To
pracaoprofilusocjologiczno-politologicznym,anieczystohistorycznym.Wprzypad-
kuspołeczeństwaquebeckiegozrozumieniewieluzachodzącychwnim,historycznie
iwspółcześnie,procesówwymagasięgnięciadojegopoczątków,doNowejFrancji.
Odniesieniadoczasównowofrancuskichbyły,przezokresponad200latpoupadku
NowejFrancji,otwarcielub„podskórnie”,inspiracjądziałańwwielumniejlubbar-
dziejważnychmomentachżyciaspołecznegoipolitycznegoprowincji.Takwięc,aby
sprostaćwymaganiomprzedmiotu,wpracymusiałysięznaleźćrozważanianadniemal
czteremawiekamiprzeobrażeńCanadiensiichpotomkówQuébécoiswewspółcze-
snespołeczeństwoquebeckie.Wciąguowychwiekówaspiracjeidążeniategospołe-
czeństwa,bezwzględunaformyichekspresji,byłyniezmiennechcielizachować
swojąodrębnośćisamidecydowaćolosachswegokrajuiswejwspólnoty.
Podjęciewrozprawietakrozległejperspektywyhistorycznejispołecznejbyło
oczywiścieniezmiernietrudneorazryzykowne.Trudne,boogromliteratury,niedo-