Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przemianyideiuniversitasnaprzestrzeniwieków
szczęściaispokoju.ArystotelesbardziejniżPlatonceniłwiedzęksiążkową,
stądzgromadziłpokaźnąbibliotekę,którastaniesięinspiracjądlapóźniej-
szychksięgozbiorów,przedewszystkimdlaMuzejonuwAleksandrii.
Starożytninauczycielegromadzącywokółsiebieuczniówgłodnychwie-
dzystanowiąjednązinspiracjiuniwersytetówśredniowiecznych;również
wśredniowieczuuniversitastworzysięwokółosobymistrza,aniewokół
miejsca.Dziedzictwoantykuwidaćteżwosadzeniuwiedzyprzekazywanej
nauniwersytetachwtekstachpóźnejstarożytności.Mimotychinspiracji
płynącychzeświataantycznegoijegodziedzictwanauniwersytetachwyraź-
niewidaćrównieżwpływśredniowiecza:naprzykładichstrukturaprawna
iorganizacyjnaczysystemprzyznawaniastopnisąwzorowanenagildiach1
typowychdlamiastśredniowiecznych.Towłaśnieśredniowieczestworzyło
podstawyuniversitasinadałouniwersytetomkształtznanywspółcześnie.
Narodzinyuniwersytetuwstarożytności
Mimożepoczątekuniwersytetówsięgaśredniowiecza,toprzedstawiciele
następnychepokokrestendługouważalizaniewielewnoszącydokultury,
zaczasprzejściowymiędzydwiemawielkimiepokami.Zresztąsamanazwa
mediaaetas,mediaaevum–wiekiśrednie–miaławydźwiękpejoratywny
(Seńko2001:5-6).Wnowożytnościusankcjonowanopodziałfilozofiieuropej-
skiejnatrzyepoki:starożytną,nowożytnąiśredniowieczną–czaspośredni
międzydwiemawielkimiepokami.Podziałtenzostałrozpowszechniony
przezCellariuszawpodręcznikuhistoriipowszechnejwydanymw1668r.
(Seńko2001:5).Zatemuodoświecenia,odznaczającegosiętaknikłymzmy-
słemhistorycznym,ustaliłosięprzekonanie,żeRenesansprzerzucapomost
międzystarożytnościąaczasaminowożytnyminadabsolutnąpustynią.
JeszczeHegel,omawiającwswychwykładachdziejemyślieuropejskiej,radził
zakładaćsiedmiomilowebuty,byjaknajszybciejprzebyćokresodschyłku
starożytnościdoKartezjusza”(Seńko2001:6).Mimotychniepochlebnych
ocenśredniowieczakulturaintelektualnaEuropywielezawdzięczatejepoce,
szczególniewzakresiekulturyakademickiej.
Szkolnictwośredniowieczneróżniłosięodmodelustarożytnego.Grecki
ideałwychowaniadążyłdozapewnieniacałościowegorozwoju,zwracając
1Średniowiecznychstowarzyszeniachkupieckichirzemieślniczych.
23
