Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wdoktrynieprawniczejmożnasięspotkaćzróżnymipodziałamiwobrębie
samegoprawacywilnego.Dodziałówprawacywilnegozaliczasięzgodnie:część
ogólną,praworzeczowe,zobowiązania,prawospadkowe;sąonetreściączterech
ksiągkodeksucywilnego.Jakowyspecjalizowanedziałyprawacywilnegomożna
wskazaćrównież:praworodzinne,prawohandlowe,atakżeprawonadobrach
niematerialnych(np.autorskie).
Dopodstawowychkodeksowychzasadogólnychprawacywilnegonależą
(zgodniezkodeksemcywilnym):
a)nieretroakcyjność–zasadaniedziałaniaprawacywilnegowstecz(art.3);
b)zakaznadużywaniaprawa–niemożnazeswojegoprawaczynićużytku,
którybyłbysprzecznyzespołeczno-gospodarczymprzeznaczeniemtegoprawa
lubzzasadamiwspółżyciaspołecznego(art.5);
c)charakterystycznyrozkładciężarudowodów–ciężarudowodnienia
spoczywanaosobie,którazfaktuwywodziskutkiprawne(art.6);
d)domniemaniedobrejwiary(art.7).
Podmiotyprawa
Mimożewkodeksiecywilnymwart.1wymieniasiętylkodwarodzajepod-
miotówprawa,tj.osobyfizyczneiosobyprawne,tonieulegawątpliwości,że
istniejeichtrzeciakategoria,amianowicietzw.ułomne(niepełne)osobypra-
wne,czylijednostkiorganizacyjneniebędąceosobamiprawnymi,którym
ustawaprzyznajezdolnośćprawną(art.331§1kodeksucywilnego).
Osobąfizycznąjestkażdyczłowiek,zindywidualizowanypoprzez:
a)imięinazwisko(pseudonim);
b)miejscezamieszkania,któremożnamiećtylkojedno,przyczymnie
należyutożsamiaćgoautomatyczniezmiejscemzameldowania,gdyżmiejsce
zamieszkaniatomiejscowość,wktórejosobaprzebywazzamiaremstałego
pobytu(art.25kodeksucywilnego);możnastwierdzić,żemiejscemzamiesz-
kaniajestcentrumżycioweosobyfizycznej;
c)stancywilny–należyrozumiećprzeztosytuacjęprawnąosoby,anali-
zowanąwkontekściecałegosystemuprawnego,awięcobywatelstwo,stan
rodzinny;
d)stanosobisty(częstorozumianyjakorozszerzeniestanucywilnego)
–cechyściślezwiązanezkonkretnąosobą(np.płeć,wiek,stanzdrowia).
OsobyprawnetoSkarbPaństwaijednostkiorganizacyjne,którymprzepisy
prawaprzyznająosobowośćprawną(art.33kodeksucywilnego).Osobaprawna
totwórsztuczny;możliwośćjejpowstaniajestuzależnionaodwoliustawodawcy
wyrażonejwprzepisieszczególnym.Charakteryzujesięonazwłaszczaszcze-
gólnąstrukturą(działaprzezswojeorgany),odrębnościąmajątkowąodmająt-
kówosóbtworzącychtęosobę,odpowiedzialnościąwłasnymmajątkiemza
zobowiązania,zdolnościąprawną(isądową).Powstajewróżnysposób,chociaż
zasadniczouzyskujeosobowośćprawnązchwiląwpisudowłaściwegorejestru
(wpraktycechodziprzedewszystkimoKrajowyRejestrSądowy).
32
