Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ułomne(niepełne)osobyprawnetocałagrupapodmiotów,którychusta-
wodawcaniewyposażyłwosobowośćprawną,alejednocześnienadałimpewne
atrybutyosóbprawnych.Takjestwprzypadku:a)osobowychspółekhand-
lowych,któremimożeniesąosobamiprawnymi,tosąpodmiotamiprawa,
któremogązaciągaćzobowiązaniainabywaćprawa,pozywaćibyćpozywane
(art.8kodeksuspółekhandlowych2);b)spółekkapitałowychworganizacji;
c)wspólnotmieszkaniowych;d)stowarzyszeńzwykłych;e)oddziałówzagranicz-
nychzakładówubezpieczeń.
Stosunekcywilnoprawny
Prawocywilneregulujetylkopewienwycinekcałegoobszarustosunkówpra-
wnych,amianowiciestosunkicywilnoprawne.Przezstosunekcywilnoprawny
należyrozumiećkażdystosunekspołecznyuregulowanyprzezprawocywilne,
czylikażdąrelacjęzachodzącąmiędzyczłonkamispołeczeństwalubosobami
prawnymiprzewidzianąprzezustawodawcęwprzepisachprawacywilnego.
Istotątegostosunkujestrównorzędnośćjegopodmiotów.Wprzeciwieństwie
dostosunkuadministracyjno-prawnegoniewystępujetuelementpodporząd-
kowania.Stosunkicywilnoprawnetowzasadziestosunkiocharakterzemająt-
kowym,rzadziej–niemajątkowym.
Zdarzeniacywilnoprawne
Abypowstałstosunekcywilnoprawny,potrzebnyjestjakiśfakt,coś,cospowo-
dujejegopowstanie,apóźniejzmianęlubustanie.Tymfaktemjestzdarzenie
cywilnoprawne,czylikażdezdarzeniepociągającezasobąpowstanie,zmianę
lubustaniestosunkucywilnoprawnego.Zdarzeniacywilnoprawnemożnapo-
dzielićna:zdarzeniasensustricto(wścisłymtegosłowaznaczeniu),któresą
niezależneodwoliczłowieka,np.śmierćczłowieka,trzęsienieziemi,orazdzia-
łania–zależneodwoliczłowieka.
Wśróddziałańwyróżniasię:czynyorazaktyprawne.
Czynycoprawdazależąodwoliczłowieka,alezachowaniepodmiotunie
zmierzadowywołaniaokreślonychskutkówprawnych;skutkitepowstajązmo-
cyprawaniezależnieodjegowoli.Czynymogąbyćdozwolonelubniedozwo-
lone(jakwprzykładzieponiżej).
Przykład1010PanX,wybijającszybęzezłości,niemawolispowodowaniaposwojej
stronieodpowiedzialnościodszkodowawczej.Jednakzmocyart.415kodeksucywilnegobędzie
musiałszkodęnaprawić.Jegowolanakierowanabyłatylkonawybicieszyby,aletozachowanie
zrodziłoskutekprawnywpostaciodszkodowawczegostosunkucywilnoprawnegomiędzypanem
Xauprawnionymdożądaniaodszkodowania(wpraktycemożechodzićowłaścicielasamo-
chodu).
2Zob.Ustawaz15września2000r.–kodeksspółekhandlowych,Dz.U.2000,nr94,poz.
1037,zpóźniejszymizmianamiDz.U.2003,nr229,poz.2276(dalej–kodeksspółekhandlowych).
33
