Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aktyprawnenazywanesąrównieżczynnościamizmierzającymidowywo-
łaniaokreślonychskutkówprawnych,aistotnąichcechąjestzamiarwywołania
skutkuprawnegowpostacipowstania,ustanialubzmianystosunkucywilno-
prawnego.Poniżejwymieniamyrodzajeaktówprawnych.
10Czynnościprawnenajkrócejmożnazdefiniowaćjakozdarzeniaprawne,
którepolegająnaświadomymzachowaniusiępodmiotu,zmierzającymdo
osiągnięciaokreślonychskutkówprawnychwpostacipowstania,zmianylub
ustaniastosunkucywilnoprawnego.Składnikiemczynnościprawnejjestoświad-
czeniewolirozumianejakokażdezachowaniesięosoby,którewsposóbdostate-
cznyujawniawolę(art.60kodeksucywilnego).Orodzajachczynnościpiszemy
niżejprzyomówieniuumów,któresąnajbardziejtypowymprzykłademczynnoś-
ciprawnych,apodziałumówjesttakżepodziałemczynnościprawnych.Jedynym
dodatkowympodziałem,októrymtrzebawspomnieć,jestpodziałnajedno-
idwustronne(wielostronne)czynnościprawne.Czynnościprawnejednostronne
totakie,doktórychzaistnieniapotrzebatylkooświadczeniawolijednejstrony
(np.testament,udzieleniepełnomocnictwa,przyrzeczeniepubliczne–art.919
kodeksucywilnego).Natomiastabymówićoczynnościachdwustronnych,muszą
zaistniećconajmniejdwazgodneoświadczeniawoli(umowa),aprzyczynnoś-
ciachwielostronnychodpowiedniowięcejniżdwazgodneoświadczeniawoli.
20Orzeczeniasądowekonstytutywnetotakieorzeczenia,któretworzą,
zmieniająlubznosząstosunekcywilnoprawny(np.rozwód,podziałmajątku
wspólnegowspólnikówspółkicywilnej,wpishipotekiumownej,przymusowej).
Należytakieorzeczeniaodróżniaćodorzeczeńdeklaratoryjnych,tylkopotwier-
dzającychistniejącyjużwcześniejstosunekprawny.
Przykład1020PanXpożyczyłodpaniY1000zł,którychnieoddałwumówionym
terminie.PaniYwystąpiładosąduzpowództwemozasądzenieodpanaX1000zł.Sądzasądził
żądanąkwotę.Zpunktuwidzeniaprawasądwydającwyrokniestworzyłnowegostosunkupra-
wnego,lecztylkomocąswojegourzędupotwierdził,żemiędzystronamiistniejestosunekprawny,
zracjiktóregopanXmusioddać1000zł.
30Aktyadministracyjnewzasadziewywołująskutkiwzakresieprawa
administracyjnego,aleczasamidodatkoworównieżwprawiecywilnym–np.
decyzjawywłaszczeniowapozbawiaosobępodstawowegoprawarzeczowego,
tzn.własności.Stądrodzisiępytanie:czysądcywilnywładnyjestbadaćdecyzje
administracyjne,jeżeliwywołująoneskutkicywilnoprawne?Jużwlatach60.
SądNajwyższyprzesądziłtękwestię,uznając,żesądcywilnyniemożekont-
rolowaćlegalnościdecyzjiadministracyjnychijestnimizwiązany.Wyjątkiem
sątylkodecyzjewydaneprzezorganoczywiścieniewłaściwy,ewentualniezpo-
minięciemjakiejkolwiekprocedury3.Oczywiściepowyższerozwiązanienieod-
nosisiędosytuacji,wktórychustawodawcasamprzewidujeodwołaniesię
podmiotudosądu(np.oddecyzjiZUS-usłużyodwołaniedosądu).
3Por.,,OrzecznictwoSąduNajwyższego,,nr3,1965,poz.41;,,OrzecznictwoSąduNajwyż-
szego,,1965,nr7–8,poz.116.
34
