Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
21
Konstruowanieteoriikrytycznejnamodłępodejściapierwszych
frankfurtczykówpozbawiakrytykęmocysprawczej,zawężającjądo
krytykistatusquo.AutorTeoriidziałaniakomunikacyjnegoniezgadza
sięwięczeznanymstwierdzeniemfrankfurtczykówozamknięciu
ludzkościwflżelaznymfuteralerozumuinstrumentalnego”,widząc
niebezpieczeństwowhipertrofiirozumufunkcjonalnego.Przesadnie
udramatyzowanatezaHorkheimeraiAdorno,wyrażonawDialektyce
oświecenia,żeludzkośćtkwiwżelaznymfuteralerozumuinstrumen-
talnego,wymagacałkowitejrewizji.Wartozwrócićuwagę,żejeśli
każdateoriazniewolonajestprzezrozuminstrumentalny,torównież
teoriaopisującaowozniewolenie,niejestodniegowolna
17
.Niemałą
winęponositutajparadygmatfilozofiiświadomości,zktórego
HorkheimeriAdornosięniewyswobodzili,zuporemforsująckrytykę
rozumuinstrumentalnego.Habermas,podobniejakniegdyśMartin
Heidegger,niemożezgodzićsięnaprostąkrytykęukształtowanejpod
wpływemwspółczesnegoprzyrodoznawstwacywilizacjizachodniej
18
.
Krytykaniemożebyćprowadzonadalejnapoziomiesubstancjalnym,
leczobecniemusiprzejśćnaformalnypoziomakceptacjiroszczeń
ważnościowych.HorkheimeriAdornowogóleniebralipoduwagę
racjonalnościkomunikacyjnejjakonaturalnejkonsekwencjiracjonali-
zacjiobrazówświata.Teoriadziałaniakomunikacyjnegostanowićma
takżealternatywędlaniedającejsięjużutrzymaćfilozofiidziejów,
podtrzymywanejprzezpierwszepokolenieszkołyfrankfurckiej.Tym
samymdostarczaćmaonaramteoretycznych,wobrębiektórychmogą
zostaćpodjętenowebadanianadflselektywnymwzorcemkapitalis-
tycznejmodernizacji”.
Wprowadzenierozróżnienianapracęiinterakcjębyłopierwszą
próbąHabermasapożegnaniasięzpesymizmemstaregopokolenia
szkołyfrankfurckiej.Pożegnanietomiałotakżeodblokowaćpotencjał
emancypacyjnyteoriikrytycznej.Szczególnynaciskzostałpołożony
zatemnaprymarnądwuaspektowośćżyciaspołecznego,cooznaczało
17
Por.S.Benhabib,ModernityandtheAporiasofCriticalTheory,flTelos”1981
(4),s.44.
18
Por.T.Maślanka,KorzenietechnicznegomyśleniawfilozofiiMartina
Heideggera,flPaństwoiSpołeczeństwo”2004(1).
