Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nurtspekulatywny
23
lubczegoludzieponosząodpowiedzialność10),aleangażujerównieżproble-
matykęontologiczną,epistemologiczną,estetycznąispołeczną11.
Takiewłaśnierozumienieekofilozofiiprzyjmujeekologiagłęboka.Jejaspira-
cjąjestnietyleuzasadnienieodpowiedzialnościczłowiekawobecprzyrody,ile
przedstawienienowejwizjiuniwersummetafizycznegoinowezdefiniowanie
miejsca,jakiezajmujewnimczłowiek12.PrzywołanieSchelerowskiejformuły
antropologii,mającejambicjędokonaniasyntezywiedzynaukowejzperspekty-
wąmetafizyczną,prowadzinasdokolejnegopodziału,któryjestniezbędnywe
wstępnejcharakterystyceekologiigłębokiej,mianowicierozróżnieniananurt
naturalistyczny(Hnaukowy”)ispekulatywny(Hmetafizyczny”)wekofilozofii.
Ekofilozofiaoorientacjinaukowejdążydozintegrowaniawiedzybiologicznej
zideamifilozofiiijednocześnieposzukujezasadpraktycznegodziałania.Inny-
misłowy,ekofilozofianaturalistycznaszukaodpowiedzinaważnepytaniafilozo-
ficzne,odwołującsiędowiedzynaukowej13.Nieoznaczatojednak,żetennurt
wyeliminowałzeswojegodyskursuwszelkiekategoriemetafizyczne.Wręczprze-
ciwnie,jegoprzedstawicieletraktująnajważniejsządlasiebieteoriębiologiczną,
tj.teorięewolucji,jakokoncepcjęocharakterzerównieżmetafizycznym.Według
nichteoriaewolucjijestHmetafizykąewolucyjną”próbującąznaleźćodpowiedźna
pytaniaoto,skądpochodzimy,kimjesteśmyijakijestsensnaszegoistnienia14.
Żkoleiekofilozofiaspekulatywnaprzejawiasceptycyzmwobeckorzystania
zargumentówwspółczesnejnauki,którywynikazprzekonania,żerealizacjapo-
stulatówneopozytywizmuwnaukachbiologicznychdoprowadziładodominacji
wbiologiimyśleniaredukcjonistycznegoimechanistycznego.Takazaśperspek-
tywauniemożliwiawłaściweuchwyceniezależnościdziałającychwprzyrodzie,
którejczłowiekjestczęścią15.Przedstawicieleekofilozofiispekulatywnejnietyle
10J.R.desJardins,EnvironmentalEthics.AnIntroductiontoEnvironmentalPhilosophy,Boston
2013,s.17.
11Ibidem;Ż.Hull,Problemyfilozofiiekologii,s.75.
12A.Naess,TheShallowandtheDeep,Long-RangeEcologyMovement.Asummary,[w:]TheDeep
EcologyMovement.AnIntroductoryAnthologyself-Realization:AnEcologicalApproachtoBeinginthe
World,ed.A.Drengson,Y.Inoue,Berkeley1995,s.3-4;Ż.Piątek,Ekofilozofia,s.13.
13Ż.Piątek,Ekofilozofia,s.14.
14Żob.:E.O.Wilson,Konsiliencja.Jednośćwiedzy,przeł.J.Mikos,Poznań2011,s.10-11;
Ż.Piątek,Aksjologicznywymiarnowejfilozofiiśrodowiskowej,maszynopistekstuzłożonegodoksię-
gipoświęconejWłodzimierzowiTyburskiemu,2015,s.1.
15Ż.Piątek,Ekofilozofia,s.16.
