Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ekologiagłębokavs.płytka
27
nadrzędnośćczłowiekawstosunkudonatury,jakiskoncentrowaniezaintereso-
wańnasamymczłowieku.
Podobnieekologiapłytka,któraakceptujetenświatopogląd,opierasięna
systemiewartościHczłowiek-na-pierwszym-miejscu”30.Żnajdujetowyrazwuję-
ciuprzezniąnaturyjakoźródłazasobów,któremająsłużyćczłowiekowiijego
rozwojowi.JakpokazujeNaess,reformistycznaekologiapostulujetroskęozaso-
bynaturalne,zapobieganieichwyczerpywaniusię,marnotrawieniuiniszczeniu
tylkopoto,abyzapewnićichwiecznąeksploatację31.
WopiniiNaessatakiepodejścieuniemożliwiaprzezwyciężeniekryzysueko-
logicznego,conajwyżejspowalniającjegopogłębianie.Próbawyjściazimpasu
ekologicznegowymagawedługniegoprzyjęciaodmiennejwizjiczłowiekaina-
tury.Miałobyjąokreślaćsiedemgłównychzałożeń.
Popierwsze,należyodrzucićwyobrażenieoHczłowieku-w-środowisku”
(man-in-environment)narzeczobrazuHrelacyjnego,całościowegoobszaru”(rela-
tional,total-fieldimage).Wtakimujęciuorganizmypostrzeganesąjakowęzły
wbiosferycznejsieciistotowychrelacji(intrinsicrelations).Naesstłumaczy,że
istotowarelacjamiędzydwomarzeczamiAiBpoleganatym,żerelacjataprzy-
należydodefinicjiczyteżpodstawowejkonstytucjiAiBtak,żebeztejrelacji
AiBniebyłybydłużejtymisamymirzeczami32.
Podrugie,powinnoprzyjąćsięHregułę”biosferycznegoegalitaryzmu(bio-
sphericalegalitarianism).Naesspodkreśla,żeHreguła”jestwziętawcudzysłów,
ponieważkażdarealistycznapraktykawymagazabijania,używaniaiposkromie-
nia.Niezmieniatofaktu,żeekologgłębokiposiadagłębokozakorzenionysza-
cunek,czynawetcześć,dlaróżnychsposobówiformżycia.Osiągaznimitakie
porozumienie,któreinnirezerwujątylkodlaludzi.Wzwiązkuztymdlaekologa
głębokiegointuicyjnymioczywistymaksjomatemjestHrówneprawodożycia
irozkwitania”(equalrighttoliveandblossom).WedługNaessaograniczenietego
prawatylkodoludzijestantropocentryzmemoszkodliwychskutkachdlajako-
ściżyciasamychludzi.Tajakośćzależybowiemwznacznejmierzeodgłębokiej
przyjemnościisatysfakcji,którączerpiemyzbliskiegopartnerstwazinnymifor-
mamiżycia.Próbaignorowanialudzkiejzależnościodprzyrodylubustanawianie
stosunkuHpan-sługa”przyczyniasiędoalienacjiludzkiejistoty33.
Potrzecie,niezbędnajestakceptacjazasadyróżnorodnościisymbiozy.Wopi-
niiNaessaekologiapowinnawspieraćróżnorodnośćformżycia,takżewśród
ludzi(kultur,sposobówżycia).Oznaczato,żewalkaożycieczyoprzetrwanie
30A.Drengson,TheLifeandWorkofArneNaess:AnAppreciativeOverview,s.27.
31B.Devall,G.Sessions,Ekologiagłęboka.Żyćwprzekonaniu,s.79,83.
32A.Naess,TheShallowandtheDeep,Long-RangeEcologyMovement,s.3-4.
33Ibidem.
