Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Wstęp
związanychzCzyńskimzaliczyćnależytakietytułyjakDPółnoc”,
DPostęp”czywspomnianyjużDLeNouveaumonde”.Jegospuścizna
macharakterrozproszony,aznacznajejczęśćuległazniszczeniu
wczasieIIwojnyświatowej.
ZnacznielepiejzachowanaibardziejzwartajestspuściznaJa-
nowskiego.Każdyhistorykbadającyideepolitycznemógłbyży-
czyćsobie,bywszystkieinteresującegopostaciedziałałytak,jak
tenwłaśnieautor,którywsposóbzamierzonypozostawiłposobie
całokształtpisarskiegodorobkuwformienietylkowmiaręupo-
rządkowanej,alenawetopatrzonejdodatkowymi,sporządzonymi
odręczniekomentarzamiiwyjaśnieniami.Janowskiprzekazałwszak
w1875rokuBiblioteceJagiellońskiejok.1100rozmaitychdzieł
ibroszur,atakżekilkatysięcykartlistów,osobistychnotatek,ręko-
piśmiennychszkicówartykułóworazdotyczącychgodokumentów
oróżnymcharakterze49.Przekazanedrukiirękopisytowistocie
ogromnyzbiór,wciążniewpełnipoznany,zasługującynasolidną
edycjęzaparatemnaukowym.OprócztegoJanowskipozostawiłpo
sobieobszernepamiętniki,atakżeszeregrozproszonychartykułów
wróżnychczasopismach(przedewszystkimnałamachDDemokraty
Polskiego”).
Wprzypadkuanalizykoncepcjitejpostacibardzoważnym
punktemodniesieniasąrównieżpismaHeltmana,wieloletniego
współpracownikaiprzyjacielaJanowskiego.Obajautorzywielo-
krotniezwracaliuwagęnato,żełączyichwspólnotaprzekonań.
SwymwłasnymdziełomJanowskinadałnawettytułDemokracja
polskanaemigracji,t.II,nawiązującwtensposóbdozbiorutekstów
Heltmanawydanegow1866roku.Janowskiswądecyzjęowyborze
tytułuuzasadniałnastępująco:DZdajesię,żemamdotegoprawo,
bopodjednązmoimprzyjacielemstojącchorągwią,jednychznim
broniłempojęćidążności”50.
49
J.N.JanowskiegoAktaurzędoweilistyodTowarzystwnaukowychiemigracyj-
nych,odwładziinstytutówfrancuskichit.p.,razemsztuk56.[…],BJ,rkp.3686,
k.90-91.
50
WybórpismJ.N.Janowskiegodokonanyprzezsamegoautora,BJ,rkp.3660,
k.8.
