Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sąznanedokumentyzawierająceinformację
ohistoriipowstaniarasyiprzeztoprzyjmuje
się,żepochodzionabezpośrednioodswojego
dzikiegoprzodka,totakarasajestuważana
zaczystą,coznajdujewyrazwjejnazwie,np.
konierasyczystejkrwiarabskiej.Rasywy-
hodowaneprzezhodowcówwwynikukrzy-
żowaniatwórczegodwóchlubwięcejrasteż
sąnazywaneczystymi,aleumownie,wcelu
odróżnieniaosobnikatakiejUczystej”rasyod
mieszańca,tj.produktukrzyżowaniadwóch
lubwięcejraszwierząt.Bywajednakitak,że
rasawyhodowanaprzezhodowcęprzyjmuje
innenazwy,np.pełnejkrwi(konierasypełnej
krwiangielskiej),wjęzykuniemieckim–voll-
blut,wangielskimzaś–thoroughbred.
Wobrębierasyistniejąliniehodowlaneiro-
dziny.Liniąhodowlanąjestgrupazwierząt
obojgapłcispokrewnionaprzezwspólnego
przodka,zregułypłcimęskiej,nazywane-
gozałożycielemlinii;wartośćwskaźnikapo-
krewieństwaobliczonegozewzoruWrigh-
tapowinnawynosićminimum0,125.Jeżeli
zwierzętaokreślonejliniihodowlanejsąpro-
duktamikojarzeniakrewnaczegoiichwskaź-
nikinbreduwynosiminimum0,375,totaką
grupęzwierzątnazywasięliniąhodowlaną
zinbredowaną.Zwierzętaposzczególnychlinii
hodowlanychmająniecoodmiennyfundusz
genowy,cowykorzystujesiędogenetycznego
doskonaleniarasy,np.przezstosowaniekoja-
rzeniamiędzyliniowego.Liniehodowlanesą
uważanezajednostkizootechniczne*.
Whodowlidrobiuprzyjąłsięiupowszech-
niłterminUród”odpowiadającypojęciulinii
hodowlanej.Hodowcamającyrodytestujeje
międzysobą(kojarzyioceniauzyskanepo-
tomstwo)wceluwyłonienianajlepiejdosie-
biepasujących–zapewniającychpotomstwo
onajwyższychwartościachcechselekcjono-
wanych.Wybranerodymogąbyćużytedo
*Liniegenealogiczneniesąuważanezajednostkizoo-
techniczne,gdyżsątozestawieniamęskichpotomków
kolejnychpokoleń,wywodzącychsięodzałożycielalinii
genealogicznej.
tzw.podwójnegokrzyżowaniatowarowegolub
selekcjiprzemiennejpowrotnej.
PrzezpojęcieUrodzina”rozumiesięwpolskiej
literaturzezootechnicznejgrupężeńskichpo-
tomkówkolejnychpokoleńwywodzącychsię
odzałożycielkirodziny,np.babki,matki,cór-
ki,wnuczki.Wstadach,wktórychstosujesię
wyższeformypracyhodowlanej,prowadzi
sięhodowlęnarodzinyistosujesięselekcję
rodzinową.
PrzezpojęcieUtypużytkowy”rozumiesię
grupęzwierzątreprezentującychkilkaraslub
mieszańce,niekonieczniemającewspólnepo-
chodzenie,leczszczególnienadającesiędo
określonegokierunkuprodukcji.Mówisięnp.
orasachbydłatypumlecznegolubmięsnego,
orasachowiectypucienkorunnegolubkożu-
chowego,orasachkonitypuwierzchowego
lubroboczego,orasachkurtypunieśnegolub
mięsnego.
Doskonaleniurasistniejącychitworzeniuno-
wychsprzyjamigracjazwierząt–eksport,
import.Upowszechnieniesięimportuzwie-
rzątrasszlachetnychdokrajówhodujących
zwierzętaraspierwotnychlubnaniższym
poziomiewydajnościzapoczątkowałookres
intensywnegowykorzystaniafunduszugeno-
wegozwierzątrasszlachetnychnaskalęmię-
dzynarodową.Dałotopożądaneskutki,ale
przyczyniłosięinadalprzyczyniasiędo:
–zanikaniaraslokalnych,zregułypierwot-
nych,obogatymfunduszugenowymwyzna-
czającymcechykorzystnedlagatunku,jego
przetrwaniawzmieniającychsięwarunkach
środowiskowych,
–wydelikacenia,inaczejprzerasowaniaras
szlachetnych,któreteżzanikają,np.rasa
świńpietrain(wwiekuXX)lubrasaowiec
elektoralnych(wwiekuXX).
Obieskrajnościniesąkorzystne,tj.anikur-
czowetrzymaniesięstarychraslokalnych,do
czegonawoływałateoriaProscha(1820-1855),
anijednostronnedoskonalenierasprowadzące
doichwydelikaceniaiwkonsekwencji–wy-
eliminowaniazhodowli.
