Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
potzw.zwrociekulturowym.Współczesnatranslatoryka,obokbadańnadproce-
semprzekładuorazanalizytłumaczeń(czylidefactokrytykiprzekładu),zajmuje
siętakżeoddziaływaniemprzekładuwtradycjidanejliteraturyikulturynarodowej
(Krzysztofiak1996).Przekładyliterackiejawiąsięzatemjakoistotnaczęśćrodzime-
godziedzictwaliterackiegoikulturowego.
Rozważanianadmiejscemprzekładuwkulturzedocelowej,podejmowaneza-
równozperspektywyteoriirecepcjidziełaliterackiego,jakizperspektywytransla-
toryki,stanowiąpodstawępierwszegorozdziałuniniejszejpracy.Jegozasadniczym
celemjestnakreślenieramteoretycznychpodejmowanychbadań.
Wrozdzialedrugimprzedstawiamnajważniejszefaktyipojęciazwiązaneze
specyfikąodbioruprozyiberoamerykańskiejwHiszpanii,innychkrajacheuropej-
skichiPolsce.Dalszajegoczęśćjestpoświęconaprocesomwydawniczymzwiąza-
nymzpublikowaniemtejliteraturywnaszymkrajuwczasachschyłkowegoPRL-u,
wokresiestanuwojennegoiwdekadzieponimnastępującejorazwsytuacjiwolne-
gorynkuwydawniczego.
Recepcjadziełaliterackiego,rozumianajakoodbiórdziełaijegowydźwiękspo-
łeczny,obejmujetakieelementy,jakpoczytność,tj.odbiórwśródczytelników,oceny
recenzentów,czylifunkcjonowanienapoziomiekrytykiliterackiej,atakżeoddzia-
ływanienapóźniejszychtwórców,tzn.to,czyiwjakimstopniudanedziełostałosię
żywymelementemtradycjiliterackiej(Sierotwiński1986:205).Takierozumienie
tegopojęciastoiupodstawdalszegouporządkowanianiniejszejrozprawy.
Itakwrozdzialetrzecimobszernieomawiamrecepcjęprozyiberoamerykańskiej
napoziomieprofesjonalnym,czylijejodbiórprzezkrytykówliterackich.Podstawę
analizystanowiątutekstykrytyczne,publikowanewdziennikachiczasopismach
zarównowPolscekomunistycznej,jakijużwczasachIIIRzeczpospolitej.Celem
badańbyłowyodrębnienietematównajczęściejporuszanychwtychartykułachpo
to,byzrekonstruowaćobrazprozyAmerykiŁacińskiej,jakikrytykanarzucałapub-
licznościczytającej.
Wkolejnejczęścirozprawypodejmujępróbęokreślenia,jakiemiejscezajmu-
jąprzekładyprozyiberoamerykańskiejwpolisystemieliteraturypolskiej.Wtym
celuweryfikuję,czytwórczośćpisarzyzAmerykiŁacińskiejzostałauwzględniona
wewspółczesnychpolskichopracowaniachpoświęconychliteraturzepowszechnej
ocharakterzeencyklopedycznym.Analizadanychwydawniczychpozwoliustalić,
którzyspośródpisarzyiberoamerykańskichsąwPolscewobecnymstuleciunaj-
częściejpublikowaniiciesząsięnajwiększymprestiżem.Podstawędalszychbadań
stanowiąrecenzjewspółczesnejprozypolskiej.Ichcelemjestzweryfikowanie,wja-
kimstopniuliteraturaAmerykiŁacińskiejstałasięwzoremdlamłodegopokolenia
polskichpisarzy,czystanowipunktodniesieniadlakrytykiiczyobecnośćtejprozy
wpłynęłanazmodyfikowaniejejjęzyka.
Inspiracjepracamifrancuskimi(JeanaPaulaSartre’a,RobertaEscarpita)oraz
niemieckimi(HansaRobertaJaussa,WolfgangaIsera)doprowadziłydoprzyjęcia
perspektywysocjologicznejwbadaniachnadliteraturą.Szczególniecennadlabadań
nadrecepcjąjestkategoriaodbiorcyrzeczywistego(inaczej:empirycznego),nktóre-
gozachowaniaczytelniczemożemybadaćmetodamisocjologicznymi,statystyczny-
